Batalion czołgów lekkich (R 35) - Kompania czołgów lekkich - Próba rekonstrukcji

Opracowali: Marek Gabryszuk, Robert Wasilczuk, ppłk Krzysztof Gaj 1)

dowódca kompanii

etat:

  • dowódca kompanii - 1 kapitan, 1 pistolet osobisty,
  • dowódca czołga - 1 plutonowy, 1 pistolet,
  • kierowca czołga - 1 kapral, 1 pistolet,
  • kierowca samochodowy - 1 st. pancerny, 1 kbk z bagnetem,
  • ordynans osobisty - 1 pancerny, 1 kbk z bagnetem,
  • goniec - 1 st. pancerny, 1 kbk z bagnetem,
  • kierowca motocykla - 1 pancerny, 1 kbk z bagnetem,

pojazdy:

  • 1 czołg R35 uzbrojony w 1 c.k.m. i 1 działko 37mm,
  • 1 samochód osobowo-terenowy Laffly S15R,
  • 1 motocykl z koszem Sokół 1000 M111.
dowódca kompanii dowódca czołga kierowca czołga kierowca samochodu ordynans osobisty goniec kierowca motocykla
  R-35 samochód osobowo-terenowy motocykl
pluton czołgów

etat:

  • dowódca plutonu - 1 porucznik/podporucznik, 1 pistolet osobisty,
  • dowódca czołga - 1 plutonowy, 1 pistolet,
  • kierowca czołga - 1 kapral, 1 pistolet,
  • kierowca motocykla - 1 pancerny, 1 kbk z bagnetem,
  • ordynans osobisty - 1 pancerny, 1 kbk z bagnetem,

pojazdy:

  • 1 czołg R 35 uzbrojony w 1 c.k.m. i 1 działko 37mm,
  • 1 motocykl z koszem Sokół 1000 M111.
dowódca plutonu dowódca czołga kierowca czołga kierowca motocykla ordynans osobisty
  R-35 motocykl
załogi czołgów

etat:

  • zastępca dowódcy plutonu - 1 sierżant, 1 pistolet,
  • dowódca czołga - 1 plutonowy, 1 pistolet,
  • kierowcy czołgów - 2 kaprali, 2 pistolety,

pojazdy:

  • 2 czołgi R 35, każdy uzbrojony w 1 c.k.m. i 1 działko 37mm
zastępca dowódcy plutonu kierowca czołga dowódca czolga kierowca czołga
R-35 R-35
II-gi pluton jak I-wszy
III-ci pluton jak I-wszy
IV-ty pluton jak I-wszy
pluton techniczno-gospodarczy

etat:

  • dowódca plutonu (oficer techniczny) - 1 porucznik/podporucznik, 1 pistolet osobisty,
  • ordynans osobisty - 1 pancerny, 1 kbk z bagnetem,

przydział do środka transportu:

  • samochód wspólnie z dowódcą drużyny technicznej (patrz niżej)
dowódca plutonu ordynans osobisty
drużyna techniczna

etat:

  • podoficer sprzętowy – dowódca drużyny - 1 sierżant, 1 pistolet,
  • elektromechanik - 1 plutonowy, 1 kbk z bagnetem,
  • 2 smarowniczych - 2 pancernych, 2 kbk z bagnetem,
  • kierowca samochodowy - 1 pancerny, kbk z bagnetem,

Pojazd:

    Nie wiadomo, jaki miał być pojazd etatowy do przewożenia dowództwa plutonu i smarowniczych. Wzorowanie się twórców etatu na ATF każe wyciągnąć wniosek, że powinny to być samochody kategorii ładowności do 1 tony, czyli typowe PF 618. Takich pojazdów w wypisie sprzętu nie ma. Oznacza to, że zastępczo użyto innych modeli samochodów, w tym ciężarowych kategorii do 2 ton. Nie można też wykluczyć, że samochody półciężarowe w batalionie jednak się znalazły, gdyż nie sprecyzowano modeli Chevroletów, które przydzielono baonowi. Wiadomo, że Lilpop produkował nie tylko ciężkie ciężarówki, ale także furgonetki typów 112 i 122. Być może to właśnie one są wymienione w składzie batalionu. Pojazd taki przedstawiony został na rysunku. 2 smarowniczych obsługiwało czołg dowódcy kompanii.

podoficer sprzętowy – dowódca drużyny elektromechanik smarowniczy smarowniczy kierowca
samochód ciężarowy do 1 tony
1-wsza sekcja obsługowo-naprawcza*

etat:

  • dowódca sekcji - mechanik czołgowy - 1 sierżant, 1 pistolet,
  • elektromechanik samochodowy - 1 kapral, kbk z bagnetem,
  • 6 smarowniczych - 6 pancernych, 6 kbk z bagnetem,
  • kierowca samochodowy - 1 pancerny, 1 kbk z bagnetem,

pojazd:

  • 1 samochód ciężarowo-terenowy (pojazd typowy: ciężarówka półgąsienicowa wz.34, w praktyce – patrz uwagi),
  • 1 przyczepa paliwowa.

   UWAGA:

    Ciężarówek typowych wz.34 w baonie nie było. Wiadomo, że użyto samochodów Praga RV, ale znalazły się też w spisach pojazdy marki Chevrolet. Nie określono, które modele Chevroleta były w baonie, ale można przypuszczać, że znalazły się w nim także ciężarówki modelu 157 (klasyfikowane jako „ciężarowe o ładowności do 3 ton”). Inna możliwość to wykorzystanie zwykłych ciężarówek 2-tonowych typu PF621L. Nie wiadomo, czy wystarczyło przyczep paliwowych dla wszystkich sekcji.

*NAZWA SEKCJI:

      „Sekcja obsługowo-naprawcza” jest w tym wypadku pojęciem oddającym charakter tej komórki organizacyjnej zapożyczonym z organizacji ATF i przetłumaczonym wprost z języka francuskiego. Zostało wymyślone na potrzeby niniejszego opracowania, adekwatną nazwą może też być „sekcja techniczna”, lub „sekcja reparacyjna”. Jak widać sekcja jest patrolem reparacyjnym wzmocnionym o 6-ciu smarowniczych. Smarowniczy to przetłumaczone wprost (graisseur) określenie funkcyjnego stosowane w armii francuskiej. W ATF smarowniczy wchodził w skład załogi czołgu. Każdy dowódca czołgu miał w załodze dwóch smarowniczych. W sumie na pluton przypadało ich sześciu, a środkiem ich transportu była furgonetka. Wątpliwe, aby taki system mógł zostać skopiowany wprost. Ograniczeniem były możliwości transportowe kompanii. Brak pojazdów w zasadzie wymuszał przydzielenie smarowniczych do patroli reparacyjnych, które w oryginalnej strukturze francuskiej były zgromadzone na szczeblu kompanii i miały własne środki transportu.

 

dowódca sekcji - mechanik czołgowy elektromechanik samochodowy smarowniczy smarowniczy smarowniczy smarowniczy smarowniczy smarowniczy kierowca
samochód ciężarowy wz.34
2-ga sekcja obsługowo-naprawcza

etat:

  • dowódca sekcji - mechanik czołgowy - 1 plutonowy, kbk z bagnetem,
  • elektromechanik samochodowy - 1 kapral, 1 kbk z bagnetem,
  • 6 smarowniczych - 6 pancernych, 6 kbk z bagnetem,
  • kierowca samochodowy - 1 pancerny, kbk z bagnetem,

pojazd:

  • 1 samochód ciężarowo-terenowy (pojazd typowy: ciężarówka półgąsienicowa wz.34, w praktyce – patrz uwagi)
  • 1 przyczepa paliwowa (prawdopodobnie nie przydzielona z braku sprzętu)
dowódca sekcji - mechanik czołgowy elektromechanik samochodowy smarowniczy smarowniczy smarowniczy smarowniczy smarowniczy smarowniczy kierowca
samochód ciężarowy wz.34
3-cia sekcja obsługowo-naprawcza jak 2-ga
4-ta sekcja obsługowo-naprawcza jak 2-ga
drużyna gospodarcza

etat:

  • szef kompanii - 1 st. sierżant, 1 pistolet,
  • pdf. broni i gazowy-rusznikarz - 1 plutonowy, 1 kbk z bagnetem,
  • puszkarz - 1 kapral, 1 kbk z bagnetem,
  • 2 kucharzy - 2 pancernych, 2 kbk z bagnetem,
  • 2 kierowców - 2 pancernych, 2 kbk bagnetem,

pojazdy:

  • 2 samochody ciężarowe o kategorii ładowności do 2 ton
  • 1 przyczepa kuchenna (kuchnia polowa typowa - wz.31/s)
szef kompanii pdf. broni i gazowy-rusznikarz puszkarz kucharz kucharz
kierowca samochód kancelaryjno-bagażowy kierowca samochód przykuchenny z kuchnią polową
Razem kompania czołgów
Stan osobowy:
oficerów: 6 (1 kapitan, 5 poruczników/podporuczników)
podoficerów: 39 (1 st. sierżant, 6 sierżantów, 14 plutonowych, 18 kaprali)
szeregowców: 48 (6 st. pancernych, 42 pancernych)
razem: 93
Uzbrojenie:

13 działek 37mm (w czołgach),

13 c.k.m. Reibel 7,5mm (w czołgach),
58 karabinków z bagnetem,
29 pistoletów,
6 pistoletów osobistych oficerów nie figurowały w etacie i ewidencji kompanii.
Wyposażenie:

13 czołgów R 35,

1 samochód osobowo-terenowy,
2 samochody ciężarowe o kategorii ładowności do 2 ton,

4 samochody ciężarowe (wozy typowe ciężarowo-terenowe wz.34 zastąpione przez Praha RV i ciężarówki Chevrolet 157 lub PF 621),

5 motocykli z koszem Sokół 1000 M111,

1 kuchnia polowa,

4 przyczepy benzynowe.

 

  • 1) korespondencja
  • *) rysunki Marek Gabryszuk