Jednostka ognia

Na podstawie postów z forum https://www.dws.org.pl/viewtopic.php?f=56&t=2964

 

 

 

Jednostka ognia jest normą kwatermistrzowską zaopatrzenia w amunicje. 1)

Jednostka ognia (j.o.) jest to pewna ilość amunicji ustalona na konkretną pojedynczą [tj. pojedynczy egzemplarz] broń, celem ułatwienia kalkulacyj i obliczeń na wyższych szczeblach dowodzenia.
(...)
Jednostka ognia ustalona na daną broń, pomnożona przez ilość broni przewidywaną etatami wojennymi, tworzy jednostkę ogniową danej broni oddziału (plutonu, kompanji, baonu, pułku, dywizji).
Dozwolone zużycie (dzienna dotacja, przewidywane zużycie) amunicji wyrażone w jednostkach ogniowych określa wyższy dowódca zwykle na jeden dzień walki.
Dla podwładnego nie stanowi ono nieprzekraczalnej granicy zużycia amunicji, które jest całkowicie podyktowane potrzebami toczonego boju.
Dozwolone zużycie służy tylko do zorjentowania podwładnego, na jak wielkie uzupełnienie amunicji liczyć może w ciągu walki i stanowi ostrzeżenie, że w razie przekroczenia go następne działania (dzień walki) będzie musiał podjąć z niepełnem wyposażeniem w amunicję.

 

Aby ułatwić obliczenie ilości amunicji, w jaką należy wyposażyć oddział lub pododdział dla każdego wzoru broni (uwzględniając jego zastosowanie) WP wprowadziło ilość amunicji, która nazywana jest jednostką ognia (w skrócie JO). W wypadku zmiany ilości uzbrojenia kwatermistrzostwo od nowa sumowało ilość broni i wyliczało konieczną dla niej amunicję.

Tabela z jednostkami ognia obowiązującymi w roku 1939  2)

 

rodzaj broni amunicja jednostka ognia pocisk % nabojów ilość nabojów
pistolet 9 mm 20 zwykły 100% 20
kb, kbk 7,92 mm 30 S (lekki) 96% 29
P (przeciwpancerny) 4% 1
rkm *), lkm 7,92 mm 500 S (lekki) 96% 480
P (przeciwpancerny) 4% 20
ckm 7,92 mm 2000 Sc (ciężki) 86% 1 720
P (przeciwpancerny) 10% 200
Ps (przeciwpancerno-świetlny) 4% 80
ckm plot. i czołgowe **) 7,92 mm 2000 Sc (ciężki) 70% 1 400
P (przeciwpancerny) 10% 200
Ps (przeciwpancerno-świetlny) 20% 400
km lotniczy 7,92 mm 3780 Sc (ciężki) 66,7% 2520
Z (zapalający) 33,3% 1260
działko wz.36 (ppanc) 37 mm 40 przeciwpancerny 80% 32
kruszący 20% 8
działko wz.37 (czołg.) 37 mm 40 przeciwpancerny 35% 14
kruszący 65% 26
działko wz.18 (czołg.) 37 mm 40 przeciwpancerny 35% 14
kruszący 65% 26
działko wz.36 (plot.) 40 mm 200 kruszący-świetlny 100% 200
granatnik wz.35 46 mm 20 zwykły 96% 19
wskaźnikowy 4% 1
moździerz 81 mm 25 dużej pojemności 16% 4
małej pojemności 80% 20
wskaźnikowy 4% 1
armata wz.97 75 mm 60 wz.15 ładunek normalny 58% 35
wz.15 ładunek zmniejszony 15% 9
wz.17 15% 9
szrapnel 10% 6
wskaźnikowy 2% 1
zapalniki 113% 68

armata wz.02/26 (D.A.K)

 

 75 mm 60 wz.15 ładunek normalny 70% 42
szrapnel 30% 18
zapalniki 113% 68
armata wz.02/26 (Pułk Piech.) 75 mm 30 wz.15 ładunek normalny 48% 14
wz.15 ładunek zmniejszony 30% 9
wz.17 10% 3
szrapne 10% 3
wskaźnikowy 3% 1
zapalniki 113% 34
armata wz.37 (plot.) 75 mm 200 kruszący 100% 200
haubica wz.14/19P 100 mm 40 kruszący 100% 40
zapalniki 113% 45
armata wz.13 105 mm 40 granat stalowy 100% 40
ładunek miotający 100% 40
zapalniki 113% 45
armata wz.29 105 mm 40 granat stalowy 98% 39
wskaźnikowy 2% 1
ładunek miotający 100% 40
zapalniki 113% 45
armata dalekonośna 120 mm 40 granat wydłużony 50% 20
granat stalowy 50% 20
ładunek miotający 100% 40
zapalniki 113% 45
haubica 155 mm 24 granat wz.14 75% 18
granat wz.15 25% 6
ładunek miotający 100% 24
zapalniki 113% 27
moździerz 220 mm 9 kruszący 78% 7
półpancerny 22% 2
ładunek miotający 100% 9
zapalniki 111% 10
granaty ręczne ***)   3 zaczepne wz.24 66,6% 2
obronne wz.33 33,3% 1

*) dla rkm wz. 28 dwa magazynki były ładowane częściową amunicją ppanc.: 11 nabojów P i 9 nabojów S

**) Kolejność taśmowania nabojów: 1 x Ps, 4 x Sc, 1 x Ps, 1 x P, 3 x Sc ...

***) 15 JO na drużynę w kompani strzeleckiej, 8 JO na pluton liniowy kawalerii, 1 JO na załogę czołgu TK

 

Jednostka ognia nie wnikała we wszystkie szczegóły, np. czy karabin nosił woźnica, amunicyjny, czy też strzelec, godząc się na pewne uproszczenia.

Kolejna tabela przedstawia pakowanie i transport amunicji 3)

Amunicja ilość nabojów w skrzynce masa skrzynki (kg) teoretyczna pojemność wagonu *)
9 mm nb P 2 000 30,0 1 000 000
7,92 mm nb S, Sc, P, Ps, Z 1260 37 - 39 472 500
37 mm nb Bofors 5 9,0 8 335
37 mm nb Puteaux 33 28,0 17 721
40 mm nb Bofors 12 37,0 4 848
46 mm nb do granatnika 32 35,5 12 960
75 mm granat 4 41,0 1 460
75 mm szrapnel 4 50,0 1 200
81 mm granat małej pojemności Stockes 4 14,0 4 280
81 mm granat dużej pojemności Stockes 10 86,2 1 740
100 mm granat 3 55,0 816
105 mm granat 3 53,0 846
105 mm ład.proch.w łusce 15 100,0 1 875
120 mm granat 1 20,0 750
120 mm ładunek prochowy 32 111,0 4 320
155 mm granat 1 43,0 348
155 mm ładunek prochowy 45 131,0 4 590
220 mm granat 1 140,0 107
220 mm ład.prochowy 1 19,0 789
zapalniki artyleryjskie 30 11,0 40 890
granaty ręczne zaczepne 48 15,0 48 000
granaty ręczne obronne 24 16,0 22 776
zapalniki do granatów ręcznych 240 -?- 67 920
świece dymne 60 94,0 9 240
25mm nb do rakietnicy 240 42,0 84 000

*) wagon kolejowy 15t

Dla celów strategicznych przewidywalne zużycie amunicji w razie wojny określały założenia kalkulacje. Przykładowo dla dywizji piechoty walczącej na froncie zakładono:

  • 5 dni walki słabej przy zużyciu dziennym 0,5 JO dywizyjnej piechoty i 1 JO artylerii
  • 5 dni walki intensywnej przy zużyciu dziennym 1 JO dywizyjnej piechoty i 2 JO artylerii
  • 5 dni marszów bez zużycia amunicji

Zapas amunicji dla armii i SGO był przygotowany w/g powyższych założeń na 15 dni wojny i był zdeponowany w składnicach leżących w pobliżu stacji rozdzielczych armii

  • 1) Instrukcja zaopatrywania w amunicję pułku piechoty w polu – Projekt, Dep. Piechoty MSWojsk. L.240/tjn.stud.org.32 https://www.dws.org.pl/viewtopic.php?f=56&t=2964&st=0&sk=t&sd=a&start=37... za Ryszard Rybka i Kamil Stepan
  • 2) Dane organizacyjne i techniczne dla prac kwatermistrzowskich w polu, Warszawa 1939, Sztab Główny - Oddział IV, L.dz.1230/IV.Mob.39 za za ppłk dr Krzysztof M. GAJ
  • 3) Przeciętna ładowność zasadniczych rodzajów amunicji i opakowań - CAW - I.303.3.699 za za ppłk dr Krzysztof M. GAJ