Pułk piechoty - 1939 - Bateria artylerii piechoty (Etat nr 8)

Na podstawie etatu z dokumentów z CAW:

  • Organizacja pułku piechoty na stopie wojennej L.Dz3001/org./mob. 8 marca 1936 - Etat nr 1 - Dowództwo pułku". Etat przekazał Kamil Stepan.
  • Z uwzględnieniem poprawki do planu mobilizacyjnego "W2" L.Dz.2700/org.mob.38. Poprawkę przekazał Kamil Stepan.

 

Charakterystyka etatu

Do wybuchu wojny żaden z pułków nie przeszedł na etat nr 8. Pierwsze sześć baterii w pułkach planowano wystawić w 1940 roku.

Dla baterii alternatywnie zostały przypisane działa dwóch wzorów: wz.02/26, albo wz.97

1. Dowódca baterii

etat:

  • dowódca baterii - kapitan, pistolet osobisty, lornetka osobista, konno
  • ordynans osobisty - strzelec, kbk z bagnetem
  • luzak - strzelec, kbk z bagnetem. konno
dowódca baterii ordynans osobisty luzak
2. Poczet dowódcy

etat:

  • podoficer strzelniczy - kapral, pistolet, konno
  • trębacz - st. strzelec, kbk z bagnetem. konno
podoficer strzelniczy trębacz
3. Sekcja zwiadowcza

etat:

  • oficer zwiadowczy i obserwacyjny - porucznik, pistolet osobisty, lornetka osobista, konno
  • ordynans osobisty - strzelec, kbk z bagnetem
  • luzak - strzelec, kbk z bagnetem, konno
oficer zwiadowczy i obserwacyjny ordynans osobisty luzak
zwiadowcy i obsertatorzy

etat:

  • zwiadowcy i obserwatorzy - sierżant, 2 plutonowych, kapral, 2 st. strzelców, pistolet, 5 kbk z bagnetami, 6 koni
zwiadowca / obserwator zwiadowca / obserwator zwiadowca / obserwator zwiadowca / obserwator zwiadowca / obserwator zwiadowca / obserwator

uwaga:

  • w etacie nie podano rozróżnienia na funkcje zwiadowca / obserwator
wóz pod sprzęt

etat:

  • woźnica - strzelec, kbk z bagnetem, wóz specjalny pod sprzęt, 2 konie pociągowe artyleryjskie
wóz pod sprzęt

uwagi:

  • w razie braku wozu specjalnego może być użyty woz taborowy
4. Drużyna łączności

etat:

  • dowódca drużyny - sierżant, pistolet, konno
dowódca drużyny
1-wszy patrol telefoniczny pieszy

etat:

  • dowódca patrolu - plutonowy, 1 kbk z bagnetem
  • 3 telefonistów - st. strzelec, 2 strzelców, 3 kbk z bagnetem
dowódca patrolu telefonista telefonista telefonista
2-gi patrol telefoniczny pieszy

etat:

  • dowódca patrolu - kapral, 1 kbk z bagnetem
  • 3 telefonistów - st. strzelec, 2 strzelców, 3 kbk z bagnetem
dowódca patrolu telefonista telefonista telefonista
3-ci patrol telefoniczny pieszy jak 2-gi
4-ty patrol telefoniczny pieszy jak 2-gi
patrol telefoniczny konny

etat:

  • dowódca patrolu - kapral, 1 kbk z bagnetem, konno
  • 4 telefonistów - st. strzelec, 3 strzelców, 4 kbk z bagnetem
dowódca patrolu zwiadowca / obserwator telefonista telefonista telefonista
wózy pod sprzęt i personel

etat:

  • 4 woźniców - 4 strzelców, 4 kbk z bagnetem, 4 wozy specjalne pod sprzęt, 8 koni pociągowych artyleryjskich
wóz pod sprzęt wóz pod sprzęt wóz pod sprzęt wóz pod sprzęt

uwagi:

  • w razie braku wozów specjalnych mogą być użyte wozy taborowe
5. Rzut ogniowy baterii

etat:

  • oficer ogniowy - porucznik, pistolet osobisty, lornetka osobista, konno
  • ordynans osobisty - strzelec, kbk z bagnetem
  • luzak - strzelec, kbk z bagnetem, konno
  • podoficer zaprzęgowy - sierżant, pistolet, konno
  • puszkarz - sierżant, pistolet, konno
  • podoficer amunicyjny - plutonowy, kbk z bagnetem, konno
  • podoficer weterynaryjny- plutonowy, pistolet, konno
  • patrol sanitarny - plutonowy, 2 strzelców, 3 bagnety, 1 koń wierzchowy
  • woźnica - strzelec, kbk z bagnetem, wóz pod sprzęt do maskowania dwukonny
oficer ogniowy ordynans osobisty luzak podoficer zaprzęgowy puszkarz podoficer amunicyjny podoficer wererynaryjny
   
dowódca patrolu sanitarnego sanitariusz sanitariusz   wóz pod sprzęt

uwaga:

  • puszkasz pełnił równocześnie rolę podoficera broni i gazowy
I-wszy pluton

etat:

  • dowódca plutonu - porucznik/podporucznik, pistolet osobisty, lornetka osobista, konno
  • ordynans osobisty - strzelec, kbk z bagnetem
dowódca plutonu ordynans osobisty
1-wszy działon

etat:

  • działonowy - plutonowy, kbk z bagnetem, konno
  • jaszczowy - kapral, kbk z bagnetem, konno
  • obsługa działa - st. strzelec, 5 strzelców, 6 kbk z bagnetami
  • jezdni - st. strzelców, 5 strzelców, 6 kbk z bagnetami, 12 koni (st. strzelec prowadził parę dyszlową działa)

funkcje - część spieszana:

  • działonowy - dowodził działonem,
    po spieszeniu dowodził obsługą działa i jaszcza,
    podczas przemieszczana się prowadził zaprzęg z działem;
  • celowniczy - po spieszeniu był zastępcą działonowego, zajmował się wycelowaniem działa;
  • ładowniczy - ładował działo;
  • zamkowy - oddawał strzał;
  • amunicyjny - uzbrajał pociski i nastawiał zapalniki;
  • wręczyciele - wyjmowali z jaszcza i podawali do amunicyjnego naboje (lub jeden z nich podawał naboje od amunicyjnego do ładowniczego)

funkcje - część jezdna:

  • jaszczowy - zastępca działonowego,
    prowadził zaprzęg z jaszczem,
    po spieszeniu dowodził obydwoma zaprzęgami z przodkami oraz prowadził konia działonowego;
  • jezdni - prowadzili zaprzęgi armaty i jaszcza, w każdym zaprzęgu był jezdny pary szpicowej, środkowej i dyszlowej, każdy jezdny kierował dwoma końmi: siodłowym i podręcznym;
  • celowniczy, ładowniczy i zamkowy podczas jazdy siedzieli na przodku działa;
  • amunicyjny i wręczyciele podczas jazdy siedzieli na przodku jaszcza;

amunicja do armaty - jednostka ognia wynosiła 60 naboi. Działon przewoził 2 J.O., w tym 116 nabojów łódkach jaszczy i przodków, oraz dodatkowo 4 naboje w skrzynce zamocowanej na jaszczu. 

  • jaszcz - 44 naboje + 4 w skrzynce;
  • przodki - 36 naboje każdy.
działonowy jaszczowy
celowniczy ładowniczy zamkowy
amunicyjny wręczyciel wręczyciel
armata wz.02/26 z jaszczem
2-gi działon jak 1-wszy
II-gi pluton jak I-wszy
drużyna k.m.

etat:

  • dowódca drużyny - plutonowy, kbk z bagnetem, konno
  • obsłga k.m. - 2 st. strzelców, 4 strzelców, 2 karabiny maszynowe, 4 kbk z bagnetem
  • 2 woźniców - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetem, 2 wozy specjalne pod k.m., amunicję i obsługę.
dowódca drużyny karabin maszynowy karabin maszynowy wóz specjalny wóz specjalny
obsługa k.m obsługa k.m
obsługa k.m. obsługa k.m.

uwagi:

  • w razie braku wozów specjalnych mogą być użyte wozy taborowe
6. Pluton amunicyjny

etat:

  • dowódca plutonu - plutonowy, kbk z bagnetem
  • obsługa amunicji - st. strzelec, 2 strzelców, 3 kbk z bagnetem
  • jezdni - 12 strzelców, 12 kbk z bagnetem, 4 jaszcze z przodkami, 24 konie

amunicja do armaty

  • Wyposażeniem plutonów amunicyjnych miały być jaszcze wz.1910, stosowane w kolumnach amunicyjnych dyonów artylerii lekkiej. Był to jaszcz typu gniazdowego o pojemności 140 naboi (w tym 40 w przodku).
  • Wysokość JO dla armaty piechoty w baterii ustalono na 60 naboi. Należność baterii wynosiła 16 JO, czyli po 4 JO na każde działo. Dawało to łącznie 960 naboi. W działonach przewożono zapas 8 JO. Pluton amunicyjny zabezpieczał przewóz kolejnych 8 JO, tj. 480 naboi.  Wymagło to przewiezienia 120 naboi w zaprzęgu, czyli o 20 naboi mniej niż wynosiła rzeczywista pojemność jaszcza.
dowódca plutonu
obsługa amunicji
obsługa amunicji
obsługa amunicji
jaszczem z przodkiem jaszczem z przodkiem jaszczem z przodkiem jaszczem z przodkiem
7. Drużyna gospodarcza

etat:

  • sierżant-szef - st. sierżant, pistolet
  • podoficer gospodarczy - kapral, kbk z bagnetem
  • podoficer furażowy - kapral, kbk z bagnetem, konno
  • zapasowa obsługa i konie - 6 strzelców, 6 kbk z bagnetem, 6 koni pociągowych artyleryjskich
  • rzemieślnicy - plutonowy, kapral, 5 strzelców, 7 kbk z bagnetem
  • kucharze i kuchnia polowa - st. strzelec, 3 strzelców, 4 kbk z bagnetem, kuchnia polowa czterokonna
  • tabor - 7 strzelców, 7 kbk z bagnetem, 7 wózów taborowych dwukonnych
 
sierżant-szef podoficer gospodarczy podoficer furażowy obsługa zapasowa obsługa zapasowa obsługa zapasowa obsługa zapasowa obsługa zapasowa obsługa zapasowa
rzemieślnik rzemieślnik rzemieślnik rzemieślnik rzemieślnik rzemieślnik rzemieślnik kucharz kucharz
wóz taborowy wóz taborowy wóz taborowy wóz taborowy kuchnia polowa
wóz taborowy wóz taborowy wóz taborowy  

uwagi:

  • rzemieślnicy to 3 podkuwaczy, 2 rymarzy, szewc, krawiec;
  • w obsłudze zapasowej 3 strzelców było wyspecjalizowanych w obsłudze armaty, 3 było jezdnymi.
  • wozy taborowe: 1 wóz kanc.-bagażowy, 1 wóz przykuchenny, 3 wozy furażowe, 2 wozy narzędziowe.
Razem bateria artylerii piechoty
Stan osobowy:
oficerów: 5 (1 kapitan, 2 poruczników, 2 porucznik/podporucznik)
podoficerów: 31 (1 st. sierżant, 4 sierżantów, 13 plutonowych, 13 kaprali)
szeregowców: 128 (28 st.strzelców, 100 strzelców)
razem: 164
Uzbrojenie:

4 75mm armaty wz.02/26 lub wz. 97

2 c.k.m

137 karabinków z bagnetami i sznurami do czyszczenia

15 pistoletów skarbowych

5 pistoletów osobistych oficerów (nie figurowały w etacie i ewidencji baterii)
Wyposażenie:

8 jaszczy amunicyjnych,

7 wozów specjalnyc

8 wozów taborowych
1 kuchnia polowa
Konie: 38 koni wierzchowych,
92 koni pociągowych artyleryjskich
20 koni taborowych
(razem 150)
przy zamianie wozów taborowych i specjalnych dwukonnych na jednokonne należy przyjąć: 2 wozy pod sprzęt sekcji zwiadowczej, 8 wozów pod sprzęt i personel drużyny łączności, 2 wozy pod sprzęt do maskowania, 4 wozy pod amunicje i obsługę drużyny k.m., 2 wozy kanc.-bagażowe, 2 wozy przykuchenne, 5 wozów furażowych, 3 wozy narzędziowe. W tym wypadku stan etatowy zwiększy się o 13 strzelców, 13 kbk z bagnetem, 8 koni pociągowych taborowych, a zmniejszy się o 10 koni pociągowych artyleryjskich.

 

  • *) rysunki Marek Gabryszuk