etat:
- Dowódca kompanii - 1 kapitan, 1 pistolet osobisty, 1 koń W
- Ordynans - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem
- ‹ poprzednia
- Strona 22 z 168
- następna ›
Pułk Piechoty - baon strzelecki - kompania K.M. i B.T. (etat nr 12)
Opracowanie Marek Gabryszuk na podstawie L.dz.3001/org.mob.36
Charakterystyka etatu
Zmiana z 1936 zmieniła trzy plutonu po dwie drużyny po dwa karabiny na 4 plutony po 3 karabiny. IV pluton zorganizowano jako taczankowy.
Przemianowano pluton broni towarzyszącej na pluton moździerzy.
1. Dowódca kompanii
 |
 |
uwaga:
- Ordynans był jednocześnie luzakiem do konia oficerskiego.
2. Poczet dowódcy
etat:
- Obserwatorzy - 1 kapral, 1 st. strzelec, 2 kbk z bagnetem,
- Gońcy-trębacze – 1 st. strzelec, 2 strzelców, 3 kbk z bagnetem,
 |
 |
 |
 |
|
Patrol sanitarny
etat:
- Dowódca patrolu - 1 kapral, 1 bagnet
- Sanitariusze - 2 strzelców, 2 bagnety
 |
|
 |
|
uwagi:
- Patrol składał się z 1 sanitariusza i 2 sanitariuszy-noszowych niosących 1 parę noszy.
Obsługa zapasowa
etat:
- Zapasowi - 1 kapral, 1 st. strzelec, 4 strzelców, 6 kbk z bagnetem
|
|
|
|
|
|
uwagi:
- Obsługa zapasowa była przeznaczona na wypadek konieczności uzupełnienia bądź zluzowania obsługi liniowej. W normalnych warunkach zapasowi zajmowali się uzupełnianiem amunicji (taśmowaniem).
- Projekt kompanii wg Szefa Departamentu Piechoty przewidywał aż 12 zapasowych, ale w ramach oszczędności połowę z nich skreślono i dopiero w takiej konfiguracji jak powyżej Szef Sztabu Głównego zatwierdził etat.
I-wszy pluton karabinów maszynowych (na biedkach)
Dowódca z pocztem
etat:
- Dowódca plutonu - porucznik/podporucznik, pistolet osobisty
- Ordynans osobisty - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Zastępca dowódcy plutonu - 1 sierżant, 1 pistolet skarbowy
- Obserwator - 1 kapral, 1 kbk z bagnetem,
- Oceniacz odległości – 1 st. strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Pomocnik rusznikarza - 1 st. strzelec, 1 kbk z bagnetem,
 |
|
 |
|
|
|
Biedki amunicyjne plutonu
etat:
- Koniowody biedek - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetem, 2 konie taborowe-pociągowe, 2 biedki amunicyjne
 |
|
Uwagi:
- Wbrew dotychczas dostępnym informacjom w etacie wojennym plutonu K.M były tylko dwie a nie trzy biedki amunicyjne. Taka liczba wynikała z pozostałości po etacie obowiązującym przed 1936 rokiem, gdy istniał szczebel drużyny i pluton składał się z dwóch drużyn, każda w składzie: 2 karabiny na biedkach (sprzętowych) i 1 biedka amunicyjna. Po reorganizacji, zniesiono drużyny K.M., skreślono 4-ty karabin (dokładniej: przeniesiono do IV-tego plutonu), a biedki amunicyjne podporządkowano bezpośrednio dowódcy plutonu.
- Koniowód pieszo prowadził konia z biedką. Biedka amunicyjna plutonu K.M. służyła do przewozu amunicji dla ciężkich karabinów maszynowych. W przypadku braku biedki należało zarekwirować wóz 1-konny.
- Szczegóły załadowania biedki są znane z instrukcji z 1933 roku. W roku 1936 zmieniono etaty pułku piechoty i w związku z powyższym w instrukcji musiały nastąpić zmiany. Rekonstrukcja stanu załadowania na dole strony.
1-wszy karabin
etat:
- Karabinowy - plutonowy, kbk z bagnetem,
- Celowniczy c.k.m. - 1 st. strzelec, 1 c.k.m., 1 bagnet,
- Taśmowy - 1 strzelec, 1 bagnet,
- Pomocniczy - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Amunicyjni - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetem
- Koniowód biedki - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem, 1 koń taborowy-pociągowy, 1 biedka sprzętowa pod c.k.m.
broń zespołowa:
- ciężki karabin maszynowy Browning wz.30; w razie braku karabinów wz.30 zastępowany karabinem Maxim wz.08
 |
 |
 |
 |
|
|
|
Uwagi - broń i amunicja drużyny:
- Karabinowy, pomocniczy i amunicyjni nosili do kbk z bagnetem po 2 JO, tj. po 60 naboi. Pozostałe dwie JO przewożone były na wozie amunicyjnym baonu.
- Na biedce sprzętowej przewożono karabin maszynowy z osprzętem i amunicją. Szczegóły stanu załadowania biedki są znane z instrukcji z 1933 roku. W roku 1936 zmieniono etaty pułku piechoty i w związku z powyższym w instrukcji musiały nastąpić zmiany. Rekonstrukcja stanu załadowania biedki znajduje się na końcu strony.
2-gi karabin
etat:
- Karabinowy - kapral, kbk z bagnetem,
- Celowniczy c.k.m. - 1 st. strzelec, 1 c.k.m., 1 bagnet,
- Taśmowy - 1 strzelec, 1 bagnet,
- Pomocniczy - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Amunicyjni - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetem
- Koniowód biedki - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem, 1 koń taborowy-pociągowy, 1 biedka sprzętowa pod c.k.m.
broń zespołowa:
- ciężki karabin maszynowy Browning wz.30; w razie braku karabinów wz.30 zastępowany karabinem Maxim wz.08
|
|
|
|
|
|
|
3-ci karabin - jak 2-gi
Stan załadowania biedek sprzętowech i amunicyjnych w plutonie K.M. na biedkach
| L.p. | Rodzaj ładunku | ilość w sztukach |
ilość w jed. ładunkowych |
ciężar jedn. ładunkowej | ciężar ogółem | |
| biedka sprzętowa ( 3 w plutonie) | ||||||
| 1 | c.k.m z wz 30 z futerałem | 1 | 1 | 21,1 kg | 21,1 kg | |
| 2 | kolba obrony plot. | 1 | 1 | 1,4 kg | 1,4 kg | |
| 3 | futerał z 3 lufami zapasowymi | 1 | 1 | 13,0 kg | 13,0 kg | |
| 4 | wąż gumowy (komplet) | 1 | 1 | 0,3 kg | 0,3 kg | |
| 5 | tłumik płomieni | 1 | 1 | 0,7 kg | 0,7 kg | |
| 6 | wodnik | 1 | 1 | 7,0 kg | 7,0 kg | |
| 7 | noszaki | 4 | 4 | 0,7 kg | 2,8 kg | |
| 8 | podstawa c.k.m z masztem plot. | 1 | 1 | 29,5 kg | 29,5 kg | |
| 9 | niezbędnik | 1 | 1 | 6,43 kg | 6,43 kg | |
| 10 | skrzynka konserwacyjna (jedna na pluton) | 1 | 1 | 7,0 kg | 7,0 kg | |
| 11 | przybory do ognia pośredniego na każdej biedce 1/3 zestawu po około 15 kg |
1 | 1 | około 15,0 kg | około 15,0 kg | |
| 12 | amunicja taśmowania - 2640 naboi w 8 taśmach po 330 naboi, każda w osobnej skrzynce |
2640 | 8 | 12,5 kg | 100,0 kg | |
| RAZEM | ok. 203 kg | |||||
| biedka amunicyjna (2 w plutonie) | ||||||
| 1 | amunicja taśmowania - 3960 naboi w 12 taśmach po 330 naboi, każda w osobnej skrzynce |
3960 | 12 | 12,5 kg | 150,0 kg | |
| 2 | amunicja niezataśmowana - 1260 naboi w 1 skrzynce | 1260 | 1 | 38,3 kg | 38,3 kg | |
| 3 | ładownik (1 na pluton na ) | 1 | 1 | 13,45 kg | 13,45 kg | |
| 4 | wodnik zapasowy (jeden lub dwa na pluton) | 1 | 1 | 7,0 kg | 7,0 kg | |
| RAZEM | ok. 209 kg | |||||
II-gi pluton karabinów maszynowych - jak I-wszy
III-ci pluton karabinów maszynowych - jak I-wszy za wyjątkiem dowódcy z pocztem
Dowódca z pocztem
etat:
- Dowódca plutonu - chorąży lub podchorąży, 1 pistolet skarbowy
- Zastępca dowódcy plutonu - 1 plutonowy, 1 pistolet skarbowy
- Obserwator - 1 kapral, 1 kbk z bagnetem,
- Oceniacz odległości – 1 st. strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Pomocnik rusznikarza - 1 st. strzelec, 1 kbk z bagnetem,
 |
|
 |
|
|
|
Uwagi:
- Odstępstwo od organizacji pocztów pitonów I i II powodowało o jeden pistolet skarbowy wiecej i jeden kbk mniej (brak ordynansa)
Pozostałe elemeny jak w I-wszym plutonie
IV-ty pluton karabinów maszynowych (na taczankach)
Dowódca z pocztem
etat:
- Dowódca plutonu - porucznik/podporucznik, pistolet osobisty, 1 koń W,
- Ordynans osobisty - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Zastępca dowódcy plutonu - 1 sierżant, 1 pistolet skarbowy,
- Obserwator - 1 kapral, 1 kbk z bagnetem,
- Oceniacz odległości – 1 st. strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Pomocnik rusznikarza - 1 st. strzelec, 1 kbk z bagnetem,
 |
|
|
|
|
|
Uwagi:
- Plutony K.M. na taczankach wprowadzono do struktury kompanii w 1936 roku. Wiązało się to z koniecznością zapewnienia większej efektywności OPL czynnej w marszu.
Biedki amunicyjne plutonu
etat:
- Koniowody biedek - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetem, 2 konie taborowe-pociągowe, 2 biedki pod amunicję
|
|
Uwagi:
- Urzutowanie amunicji na biedkach było takie same jak w plutonach I, II, III
1-wszy karabin
etat:
- Karabinowy - plutonowy, kbk z bagnetem,
- Celowniczy c.k.m. - 1 st. strzelec, 1 c.k.m., 1 bagnet,
- Taśmowy - 1 strzelec, 1 bagnet,
- Pomocniczy - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Amunicyjni - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetem
- Woźnica taczanki - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem, 3 konie taborowe-pociągowe, 1 taczanka pod c.k.m.
Broń zespołowa:
- ciężki karabin maszynowy Browning wz.30; w razie braku karabinów wz.30 zastępowany karabinem Maxim wz.08
|
|
 |
|
|
|
|
Uwagi - broń i amunicja drużyny:
- Karabinowy, pomocniczy i amunicyjni nosili do kbk z bagnetem po 2 JO, tj. po 60 naboi. Pozostałe dwie JO przewożone były na wozie amunicyjnym baonu.
- Na taczance przewożono karabin maszynowy z osprzętem i amunicją. Szczegóły stanu załadowania taczanki są takie same jak biedki sprzętowej w plutonie karabinów na biedkach. Ponadto do obciążenia taczanki należało doliczyć obciążenie od strzelców.
2-gi karabin
etat:
- Karabinowy - kapral, kbk z bagnetem,
- Celowniczy c.k.m. - 1 st. strzelec, 1 c.k.m., 1 bagnet,
- Taśmowy - 1 strzelec, 1 bagnet,
- Pomocniczy - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Amunicyjni - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetem
- Woźnica taczanki - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem, 3 konie taborowe-pociągowe, 1 taczanka pod c.k.m.
Broń zespołowa:
- ciężki karabin maszynowy Browning wz.30; w razie braku karabinów wz.30 zastępowany karabinem Maxim wz.08
|
|
|
|
|
|
|
3-ci karabin - jak 2-gi
Stan załadowania taczanek i biedek amunicyjnych plutonu K.M. na taczankach
| L.p. | Rodzaj ładunku | ilość w sztukach |
ilość w jed. ładunkowych |
ciężar jedn. ładunkowej | ciężar ogółem | |
| taczanka (3 w plutonie) | ||||||
| 1 | c.k.m z wz 30 z futerałem | 1 | 1 | 21,1 kg | 21,1 kg | |
| 2 | kolba obrony plot. | 1 | 1 | 1,4 kg | 1,4 kg | |
| 3 | futerał z 3 lufami zapasowymi | 1 | 1 | 13,0 kg | 13,0 kg | |
| 4 | wąż gumowy (komplet) | 1 | 1 | 0,3 kg | 0,3 kg | |
| 5 | tłumik płomieni | 1 | 1 | 0,2 kg | 0,2 kg | |
| 6 | wodnik i wodnik zapasowy | 2 | 2 skrzynki | 7,0 kg | 14,0 kg | |
| 7 | noszaki | 4 | 4 | 0,7 kg | 2,8 kg | |
| 8 | podstawa c.k.m z masztem plot. | 1 | 1 | 29,5 kg | 29,5 kg | |
| 9 | niezbednik | 1 | 1 | 6,43 kg | 6,43 kg | |
| 10 | amunicja taśmowania - 2640 naboi w 8 taśmach po 330 naboi, każda w osobnej skrzynce |
2640 | 8 | 12,5 kg | 100 kg | |
| RAZEM | około 196 kg | |||||
| biedka amunicyjna (2 w plutonie) | ||||||
| 1 | amunicja taśmowania - 3960 naboi w 12 taśmach po 330 naboi, każda w osobnej skrzynce |
3960 | 12 | 12,5 kg | 150,0 kg | |
| 2 | amunicja niezataśmowana - 1260 naboi w 1 skrzynce | 1260 | 1 | 38,3 kg | 38,3 kg | |
| 3 | ładownik (jeden na pluton) | 1 | 1 | 13,45 kg | 13,45 kg | |
| RAZEM | ok. 196 kg | |||||
5. V-ty pluton moździerzy
Dowódca z pocztem
etat:
- Dowódca plutonu - porucznik/podporucznik, pistolet osobisty,
- Ordynans osobisty - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Zastępca dowódcy plutonu - 1 sierżant, 1 pistolet skarbowy,
- Oceniacz odległości – 1 st. strzelec, 1 kbk z bagnetem
|
|
|
|
1-wszy działon
etat:
- Działonowy - kapral, kbk z bagnetem, toporek, lornetka, busola kieszonkiwa
- Celowniczy - 1 st. strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Ładowniczy - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Pomocniczy - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem
- Amunicyjni - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetem
- Koniowody biedek - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetem, 2 konie taborowe-pociągowe, 1 biedka sprzętowa pod moździerz, 1 biedka amunicyjna
Broń zespołowa:
- moździerz 81 mm wz. 31
|
|
|
 |
 |
|
|
|
Spieszenie działonu
| działonowy | zabierał postawę moździerza (15,5 kg) |
| celowniczy | zabierał lufę z kapturem (21 kg) oraz torbę celowniczego (poziomica, pion, klucz do wykręcania iglicy, klucz do wykręcania zamka, pakuły i szmaty do czyszczenia lufy, oliwiarka, pudełko do smarów, zapasowa iglica), |
| ładowniczy | zabierał dwójnóg, wycior do czyszczenia przewodu lufy, wycior do usuwania niewypałów i do natłuszczania przewodu lufy, |
| pomocniczy | zabierał po dwie metalowe skrzynki amunicyjne, w każdej: 3 granaty zwykłe, 3 zapalniki, pojemnik na ładunki "0" oraz pojemnik na ładunki dodatkowe. |
| amunicyjni (x2) | każdy z amunicyjnych zabierał po dwie metalowe skrzynki na amunicję w każdej: 3 granaty zwykłe, 3 zapalniki, pojemnik na ładunki "0" oraz pojemnik na ładunki dodatkowe. Wariantowo amunicyjny mógł zabrać zamiast dwóch skrzynek z granatami zwykłymi jedną skrzynkę z granatami ciężkimi o zawartości: 3 granaty ciężkie, 3 zapalniki, pojemnik na ładunki "0" oraz pojemnik na ładunki dodatkowe |
2-gi działon - jak 1-wszy
5. Drużyna gospodarcza
etat:
podoficerowie funkcyjni:
- Sierżant-szef - 1 st. sierżant, 1 pistolet skarbowy,
- Podoficer gospodarczy - 1 plutonowy, 1 kbk z bagnetem,
- Podoficer broni i gazowy - 1 plutonowy, 1 kbk z bagnetem,
- Rusznikarz - 1 plutonowy, 1 pistolet skarbowy,
- Podoficer furażowy - 1 kapral, 1 kbk z bagnetem,
kucharze i kuchnia polowa:
- kucharze - 1 st. strzelec, 1 strzelec, 2 kbk z bagnetem
- jezdni kuchni polowej - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetem, 4 konie taborowo-pociągeow, 1 kuchnia polowa czterokonna z przodkiem (wz.23, lub wz.31) oraz jedna skrzynka do gotowania
tabor:
- 6 woźniców - 6 strzelców, 6 kbk z bagnetem, 12 koni taborowo-pociągowych, 6 wozów taborowych parokonnych, w tym:
- 1 wóz przykuchenny
- 1 wóz kacelaryjno-bagażowy
- 3 wozy amunicyjne
- 1 wóz furażowy
 |
 |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
 |
Amunicja do k.m.
Normy stosowane w Wojsku Polskim przewidywały wyposażenie wyjściowe oddziału w 4 J[ednostki] O[gnia] na każdy egzemplarz broni. Dla ciężkich karabinów maszynowych przyjęto JO w wysokości 2000 naboi. Oznacza to, że na każdy karabin maszynowy w kompanii przypadał zapas 8000 naboi, a łącznie dla 12 karabinów było 96000 naboi.
W pułkach piechoty metodę rozmieszczenia amunicji sankcjonowała "Instrukcja pakowania i troczenia" z 1933 roku. Niestety po zmianie struktur w roku 1936, znaczna jej część straciła na aktualności, gdyż zmieniły się ilości broni i środków transportu w pododdziałach (plutonach k.m.). W związku z powyższym tabele z urzutowaniem amunicji mają charakter rekonstrukcji opartej na wiadomościach o należnościach materiału uzbrojenia, oraz liczbie i nośności dostępnych środków transportu.
Rozmieszczenie amunicji do ckm na środkach przewozowych kompanii
| w taśmach po 330 naboi | niezataśmowane - w skrzyniach po 1260 naboi | razem | ||||||||
|
naboje [szt.] |
ilość taśm |
waga całkowita [po 12,5 kg] |
naboje [szt.] |
ilość skrzyń |
waga całkowita [po 38,3 kg] |
ilość | waga | |||
| I pluton (na biedkach) | 15 840 | 48 | 600 kg | 2520 | 2 | 76,6 kg | 18 360 | 676,5 kg | ||
| biedka sprzętowa 1-go karabinu | 2640 | 8 | 100 kg | 2640 | 100 kg | |||||
| biedka sprzętowa 2-go karabinu | 2640 | 8 | 100 kg | 2640 | 100 kg | |||||
| biedka sprzętowa 3-go karabinu | 2640 | 8 | 100 kg | 2640 | 100 kg | |||||
| 1 biedka amunicyjna | 3960 | 12 | 150 kg | 1260 | 1 | 38,3 kg | 5220 | 183 kg | ||
| 2 biedka amunicyjna | 3960 | 12 | 150 kg | 1260 | 1 | 38,3 kg | 5220 | 183 kg | ||
| II pluton (na biedkach) | 15 840 | 48 | 600 kg | 2520 | 2 | 76,6 kg | 18 360 | 676,5 kg | ||
| III pluton (na biedkach) | 15 840 | 48 | 600 kg | 2520 | 2 | 76,6 kg | 18 360 | 676,5 kg | ||
| IV pluton (na taczankach) | 15 840 | 48 | 600 kg | 2520 | 2 | 76,6 kg | 18 360 | 676,5 kg | ||
| taczanka 1-go karabinu | 2640 | 8 | 100 kg | 2640 | 100 kg | |||||
| taczanka 2-go karabinu | 2640 | 8 | 100 kg | 2640 | 100 kg | |||||
| taczanka 3-go karabinu | 2640 | 8 | 100 kg | 2640 | 100 kg | |||||
| 1 biedka amunicyjna | 3960 | 12 | 150 kg | 1260 | 1 | 38,3 kg | 5220 | 183 kg | ||
| 2 biedka amunicyjna | 3960 | 12 | 150 kg | 1260 | 1 | 38,3 kg | 5220 | 183 kg | ||
| drużyna gospodarcza kompanii | 22 680 | 18 | 690 kg | 22 680 | 690 kg | |||||
| 1 wóz amunicyjny | 11 340 | 9 | 345 kg | 11 340 | 345 kg | |||||
| 2 wóz amunicyjny | 11 340 | 9 | 345 kg | 11 340 | 345 kg | |||||
| RAZEM | 63 360 | 192 | 2 400 kg | 32 760 | 26 | 996 kg | 96 120* | 3 396 kg | ||
|
*) z kalkulacji jednostek ognia (12 karabinów * 4 jednostli ognia * 2000 nabojów) wynika, że zapan nabojów powinien wynosić równe 96 000. Uwazam, że skrzynie były wydawne w całości, zatem faktyczny zapas amunicji był o 120 nabojów większy. |
||||||||||
Razem kompania K.M i B.T.
| Stan osobowy: |
|
|||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Uzbrojenie: |
12 ciężkich karabinów maszynowch wz. 30 2 moździerze 81 mm wz. 31 135 karabinków z bagnetem 27 bagnetów, 5 pistoletów oficerów nie figurowały w etacie i ewidencji kompani |
|||||||||||
| Konie: | 2 konie wierzchowe 46 koni pociągowych-taborowych razem 48 koni |
|||||||||||
| Tabor: |
3 taczanki 9 biedek sprzętowych pod c.k.m. 2 biedki sprzętowe pod moździerz 10 biedek amunicynych - biedki amunicyjne mogą być zastąpione tą samą ilością wozów jednokonnych lub 5 wozami parokonnymi 1 kuchnia polowa czterokonna, 6 wozów taborowych parokonnych |
W razie zamiany wozów parokonnych na jednokonne, należy przyjąć je w podwójnej ilości, a etat zwiększyć o 6 strzelców-woźniców i 6 kbk z bagnetem.
W razie zamiany 10 biedek amunicyjnych na 5 wozów dwukonnych etat zmniejszyć o 5 strzelców-woźniców i 5 kbk z bagnetem.
- *) rysunki Marek Gabryszuk
- ‹ poprzednia
- Strona 22 z 168
- następna ›