Pułk piechoty - 1939 - Pluton artylerii piechoty (Etat nr 7)

Na podstawie etatu z dokumentów z CAW. Dane dostarczył ppłk Krzysztof M.GAJ1)

Charakterystyka etatu

Pluton artylerii piechoty miał umożliwić natychmiastowe wsparcie ogniowe, celem umożliwienia dalszego poruszania się oddziałów pułku. Pluton miał walczyć wewnątrz ugrupowania piechoty zwalczając środki ogniowe nieprzyjaciela  (c.k.m.-y, działa piechoty, gniazda oporu) oraz pojazdy pancerne, poprzez strzelanie na wprost. Ze względu na mały zapas amunicji (232 szt.) pluton miał być używany tylko w przypadku, kiedy inna ciężka broń piechoty (c.k.m-y i moździerze) nie będzie w stanie sobie poradzić.

Działa, którymi dysponował pluton nie były dedykowane dla artylerii piechoty. Były to takie same działa (wz. 1902/26) jaki używano w artylerii konnej. Były stanowczo za ciężkie, jak na zadanie, które miały wykonywać: wymagały większej ilości obsługi (6-cio konne zaprzęgi), trudniej było je maskować (wielkość) i nie można ich było ręcznie przetaczać na stanowisko ogniowe (masa). Plusem były: większa prędkość wylotowa pocisków (celność, siła rażenia kinetycznego) i dostępność amunicji (taka sama jak w artylerii lekkiej). W związku z haubityzację artylerii (po dwa dywizjony w pułku) i tym samym pozyskaniem coraz większej ilości starych armat 75-mm, planowano rozwinięcie plutonu do etatu baterii.

Pluton podlegął gospodarczo kompanii gospodarczej (etat nr 3).

1. Dowódca plutonu

etat:

  • dowódca plutonu - kapitan/porucznik, pistolet osobisty, lornetka osobista, koń wierzchowy
  • ordynans osobisty - strzelec, kbk z bagnetem
  • luzak - strzelec, kbk z bagnetem
dowódca plutonu ordynans osobisty luzak

uwaga:

  • luzak dowódcy był jednocześnie luzakiem zastępcy dowódcy
2. Poczet dowódcy

etat:

  • zastępca dowódca plutonu - porucznik/podporucznik, pistolet osobisty, lornetka osobista, koń wierzchowy
  • ordynans osobisty - strzelec, kbk z bagnetem
  • pdf. strzelniczy - kapral, kbk z bagnetem, lornetka, koń wierzchowy
zastępca dowódcy plutonu ordynans osobisty podoficer strzelniczy
patrol zwiadowczy

etat:

  • pdf. zwiadowczy - kapral, kbk z bagnetami, lornetka, koń wierzchowy
  • zwiadowca obserwator - st. strzelec, kbk z bagnetami, lornetka, koń wierzchowy
  • 2 zwiadowców - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetami, 2 konie wierzchowe
dowódca patrolu zwiadowca zwiadowca zwiadowca
patrol telefoniczny konny

etat:

  • dowódca patrolu - st. strzelec, kbk z bagnetem, koń wierzchowy
  • 2 telefonistów - 2 strzelców, 2 kbk z bagnetami, 2 konie wierzchowe, koń wierzchowy z jukami pod sprzęt łączności
dowódca patrolu telefonista telefonista
patrol telefoniczny pieszy

etat:

  • dowódca patrolu - kapral, kbk z bagnetem
  • 3 telefonistów - st. strzelec, 2 strzelców, 3 kbk z bagnetem
  • woźnica - strzelec, kbk z bagnetem, koń taborowy-pociągowy, biedka jednokonna
dowódca patrolu telefonista telefonista telefonista telefonista z biedką
3. Działony
1-wszy działon

etat:

  • działonowy - plutonowy, kbk z bagnetem, koń wierzchowy
  • jaszczowy - kapral, kbk z bagnetem, koń wierzchowy
  • obsługa działa - st. strzelec, 5 strzelców, 6 kbk z bagnetami
  • jezdni - st. strzelców, 5 strzelców, 6 kbk z bagnetami, 12 koni pociagowych-artyleryjskich

funkcje - część spieszana:

  • działonowy - dowodził działonem,
    po spieszeniu dowodził obsługą działa i jaszcza,
    podczas przemieszczana się prowadził zaprzęg z działem;
  • celowniczy - po spieszeniu był zastępcą działonowego, zajmował się wycelowaniem działa;
  • ładowniczy - ładował działo;
  • zamkowy - oddawał strzał;
  • amunicyjny - uzbrajał pociski i nastawiał zapalniki;
  • wręczyciele - wyjmowali z jaszcza i podawali do amunicyjnego naboje (lub jeden z nich podawał naboje od amunicyjnego do ładowniczego)

funkcje - część jezdna:

  • jaszczowy - zastępca działonowego,
    prowadził zaprzęg z jaszczem,
    po spieszeniu dowodził obydwoma zaprzęgami z przodkami oraz prowadził konia działonowego;
  • jezdni - prowadzili zaprzęgi armaty i jaszcza, w każdym zaprzęgu był jezdny pary szpicowej, środkowej i dyszlowej, każdy jezdny kierował dwoma końmi: siodłowym i podręcznym;
  • celowniczy, ładowniczy i zamkowy podczas jazdy siedzieli na przodku działa;
  • amunicyjny i wręczyciele podczas jazdy siedzieli na przodku jaszcza;

amunicja do armaty -jednostka ognia wynosiła 30 naboi. Działon przewoził prawie 4 j.o. - 116 nabojów.

  • jaszcz - 44 naboje;
  • przodki - 36 naboje każdy.
działonowy jaszczowy
celowniczy ładowniczy zamkowy
amunicyjny wręczyciel wręczyciel
armata wz.02/26 z jaszczem
2-gi działon jak 1-wszy
4. Tabor

etat:

  • puszkarz - pdf. broni - kapral, kbk z bagnetem
  • woźnica - strzelec, kbk z bagnetem, 2 konie taborowe-pociągowe, wóz narzędziowy dwukonny
puszkarz wóz narzędziowy
Razem pluton artylerii piechoty
Stan osobowy:
oficerów: 2 (kapitan/porucznik, porucznik/podporucznik)
podoficerów: 8 (2 plutonowych, 6 kaprali)
szeregowców: 38 (7 st.szeregowców, 31 szeregowców)
razem: 48
Uzbrojenie: 2 75mm armaty wz.02/26,
46 karabinków z bagnetami i sznurami do czyszczenia, (do 1939 roku etat przewidywał 5 pistoletów zamiast karabinków dla pdf. strzelniczego, działonowych i jaszczowych)
2 pistolety osobiste oficerów nie figurowały w etacie i ewidencji plutonu.
Wyposażenie: 4 przodki do armaty wz.02/26 dla artylerii piechoty i jaszczy, 2 jaszcze amunicyjny, 1 woz taborowy dwukonny,
1 biedka telefoniczna
Konie:

15 koni wierzchowych

24 konie pociągowe-artyleryjskie
3 konie pociągowe-taborowe

(razem 42)

 

  • 1) Major Krzysztof M.GAJ, korespondencja.
  • *) rysunki Marek Gabryszuk