WOJSKO POLSKIE - struktury organizacyjne

z 243

Batalion czołgów lekkich (R 35) - Kompania techniczno-gospodarcza - Próba rekonstrukcji

Opracowali: Marek Gabryszuk, Robert Wasilczuk, ppłk Krzysztof Gaj [1]

WyszczególnienieFunkcja - rangaŚrodki przewozowe i sprzętUzbrojenie
Dowódca kompanii
  
  • dowódca kompanii - kapitan
  • kierowca samochodu - st.pancerny
  • ordynans osobisty - pancerny,
  • samochód osobowo-terenowy (PF 508-III Łazik)
  • 2 kbk z bagnetem
Pluton załóg i czołgów zapasowych
 dowódca plutonu
  • dowódca plutonu - 1 porucznik/podporucznik
  • dowódca czołga - 1 plutonowy
  • kierowca czołga - 1 kapral
  • kierowca motocykla - 1 st. pancerny
  • ordynans osobisty - 1 pancerny
  • 1 czołg R 35 uzbrojony w 1 c.k.m. i 1 działko 37mm,
  • 1 motocykl z koszem Sokół 1000 M111
  • 2 kbk z bagnetem
  • 2 pistolety
czołgi zapasowe
  • 5 dowódców czołgów - 5 plutonowych
  • 5 kierowców czołgów - 5 kaprali
  • 5 czołgów R 35, każdy uzbrojony w 1 c.k.m. i 1 działko 37mm
  • 10 pistoletów
załogi zapasowe
 29 żołnierzy załóg zapasowych
  • 2 sierżantów
  • 4 plutonowych
  • 18 kaprali
  • 5 pancernych
 
  • 2 c.k.m. [2]
  • 5 kbk z bagnetem
  • 24 pistolety
kierowcy
  • 2 kierowców samochodów - 2 st. pancernych
2 samochody ciężarowe o kategorii ładowności do 2 ton
  • 2 kbk z bagnetem
sekcja obsługowo-naprawcza [3]
 dowódca sekcji
  • sierżant
 
  • 1 pistolet
elektromechanik samochodowy
  • kapral
 
  • 1 kbk z bagnetem
12 smarowniczych
  • 12 pancernych
 
  • 12 kbk z bagnetem
1 kierowca samochodowy
  • pancerny
  • samochód ciężarowy o kategorii ładowności do 2 ton
  • 1 kbk z bagnetem

Wzorem organizacji zastosowanej w plutonach czołgów liniowych zorganizowano sekcję obsługowo-naprawczą, liczącą w tym wypadku mechanika, elektromechanika i aż 12 smarowniczych (pluton czołgów zapasowych liczył dwa razy więcej wozów niż pluton liniowy). Pojazdem sekcji był zapewne samochód PF 621L. W praktyce mógł on być zastąpiony innym modelem samochodu ciężarowego. Wiadomo, że w batalionie znalazł się co najmniej 1 Ursus-A. Pojazd taki przedstawiony został na rysunku.

Pluton techniczny
 dowódca plutonu
  
  • dowódca plutonu - kapitan/porucznik
  • ordynans osobisty
  • kierowca samochodowo-motocyklowy - 1 st. pancerny
  • 1 motocykl z koszem Sokół 1000 M111
  • 2 kbk z bagnetem
podoficerowie
  • pdf. sprzętowy - st.sierżant
  • pom. pdf. sprzętowego - plutonowy
  • pdf. materiałów pędnych - 1 sierżant
 
  • 1 kbk z bagnetem
  • 2 pistolety

Uwagi:

  • Etat nie precyzuje dokładnego przydziału żołnierzy plutonu względem środków transportu.
  • Części zapasowe do czołgów i pojazdów, oraz część personelu plutonu technicznego, która nie zmieściła się w organicznych pojazdach plutonu, były przewożone samochodami taboru przeznaczonymi pod sprzęt techniczny i materiały pędne, być może część funkcyjnych przewożona była w ciągnikach C7P.
warsztat reperacyjne
 dowódca warsztatu
  • mechanik czołgowy - sierżant
 
  • 1 pistolet
mechanik czołgowy
  • mechanik czołgowy - sierżant
 
  • 1 pistolet
mechanicy samochodowi
  • 6 mechaników samochodowych - 2 sierżantów, 4 plutonowych
 
  • 4 kbk z bagnetem
  • 2 pistolety
elektromechanicy
  • 2 elektromechaników - plutonowy, kapral
 
  • 2 kbk z bagnetem
tokarze
  • 2 tokarzy - 2 kaprali
 
  • 2 kbk z bagnetem
spawacze
  • 2 spawaczy - 2 kaprali
 
  • 2 kbk z bagnetem
kowale
  • 2 kowali - 2 st.pancernych
 
  • 2 kbk z bagnetem
ślusarze
  • 2 ślusarzy - 2 st.pancernych
 
  • 2 kbk z bagnetem
kierowcy
  • 2 kierowców - 2 pancernych
  • 2 warsztaty na ciężarówkach (Latil, Renault, pojazdy typowe – patrz uwagi)
  • samochód warsztatowy PF 621L.
  • 2 kbk z bagnetem
obsługa kranu (dźwigu)
  
  • dowódca obsługi - 1 plutonowy
  • kierowca ciągnika - 1 st. pancerny
  • pomocnik kierowcy ciągnika - 1 pancerny
  • 1 ciągnik gąsienicowy C7P,
  • 1 przyczepa z dźwigiem (nieznanego typu)
  • 3 kbk z bagnetem

UWAGI:

Ze względu na całkowicie niestandardowe w Wojsku Polskim części zamienne do nabytych we Francji czołgów 35R, wraz z nimi zakupiono typowe pojazdy warsztatowe stosowane w armii francuskiej. Były to pojazdy Latil z nadwoziem warsztatowym (camion d’atelier, względnie camion porteur de machines outils - na rysunku przedstawiony Latil FB6), oraz Renault określany, jako samochód warsztatowo-magazynowy (camion d’atelier/magasin – najprawdopodobniej była to wersja ciężarówki Renault AGK).

Etat obsady warsztatu w 21 bczl nie różnił się zasadniczo od przyjętego dla batalionów czołgów 7TP. W obu wypadkach ogólna liczebność i liczba poszczególnych funkcyjnych przydzielonych do pojazdów warsztatowych jest taka sama. Być może wynikło to z nieznajomości wyposażenia warsztatu francuskiego. W przypadku typowych pojazdów polskich wiadomo, że każdy z dwóch warsztatów mógł działać samodzielnie, bo w obu pojazdach było takie samo wyposażenie. Tymczasem wozy francuskie w parze tworzyły tylko jeden zespół warsztatowy. Francuskie samochody warsztatowe były pojazdami cięższymi od polskich odpowiedników – obydwa zostały zabudowane na ciężarówkach 5-tonowych. Niestety brakuje pełnych danych o wyposażeniu pojazdów. Według dosyć fragmentarycznych informacji na samochodach były m.in.: tokarka, agregat spawalniczy, prasa hydrauliczna 10-tonowa. Okazało się też, że na samochodzie Latil umieszczono agregat prądotwórczy (2 agregaty?) i wytwornicę acetylenu, co sprowadzało ten pojazd do roli elektrowni polowej (pomimo oficjalnej klasyfikacji – „samochód warsztatowy”). To najprawdopodobniej jest przyczyną nieujęcia w etacie osobnego pojazdu z elektrownią, takiego jak w baonie 7TP. Zamiast niej w etacie plutonu technicznego pojawił się dźwig. Najprawdopodobniej ze względu na faktyczne wyposażenie samochodu Latil, dowódca baonu mjr Łucki w porozumieniu z doradcami francuskimi zdecydował się samodzielnie zmienić etat (otrzymał na to zgodę DBrPanc i D-cy DOK-II). Do batalionu przydzielono trzeci pojazd warsztatowy, czyli typowy PF 621L.

Pluton gospodarczy
 dowódca plutonu - szef kompanii
  • st. sierżant
 
  • 1 pistolet
pdf. gospodarczy
  • sierżant
 
  • 1 pistolet
szewcy, krawcy
  • 3 szewców - st. pancerny, 2 pancernych
  • 3 krawców - st. pancerny, 2 pancernych
  • 3 komplety materiału szewsko-krawieckiego (około 18kg każdy)
  • 6 kbk
kuchnia
  • st.kucharz - st.pancerny
  • 3 kucharzy (w tym kucharz stołowni oficerskiej) - 3 pancernych
  • przyczepa kuchenna (kuchnia polowa typowa - wz.31/s).
  • 4 kbk z bagnetem
Funkcyjni plutonu gospodarczego względem środka transportu byli przydzieleni do 2 samochodów taboru - kancelaryjno-bagażowego i przykuchennego.
tabor
 załogi ciągników ewakuacyjnych
  • 3 kierowców ciągnika - 3 plutonowych
  • 3 pomocników kierowców ciągnika - 3 st.pancernych
  • 3 ciągniki gąsienicowe C7P
  • 3 przyczepy ewakuacyjne
  • 6 kbk z bagnetem
kierowcy cystern
  • 4 kierowców samochodów cystern - 4 pancernych
  • 4 cysterny lub samochody ciężarowe do 2 ton z beczkami do przewozu paliwa (typowe cysterny: PF 621L lub Ursus)
  • 4 przyczepki paliwowe
  • 4 kbk z bagnetem
kierowcy samochodów
  • 23 kierowców samochodów do 2 ton - 23 pancernych
  • 23 samochodów ciężarowych do 2 ton
  • 8 przyczepek paliwowych
  • 23 kbk z bagnetem
Przeznaczenie samochodów ciężarowych taboru:
  • 4 cysterny (lub samochody z beczkami) do przewozu materiałów pędnych i smarów,
  • 10 samochodów ciężarowych pod sprzęt techniczny czołgowo-samochodowy,
  • 10 samochodów ciężarowych pod amunicję,
  • 1 samochód ciężarowy pod sprzęt techniczny uzbrojenia i łączności,
  • 1 samochód ciężarowy pod personel i bagaż drużyny gospodarczej (tzw. kancelaryjno-- bagażowy),
  • 1 samochód ciężarowy pod prowiant i kuchnię polową kompanii (tzw. przykuchenny)
razem:

oficerowie: 3

szeregowi: 136

  • 2 st. sierżantów
  • 9 sierżantów
  • 20 plutonowych
  • 30 kaprali
  • 16 st. pancernych
  • 59 pancernych
  • 6 czołgów R 35 (zapasowych)
  • 1 samochód osobowo-terenowy
  • 26 samochodów ciężarowych o kategorii ładowności do 2 ton
  • 4 samochody - cysterny
  • 3 samochody - warsztaty
  • 4 ciągniki gąsienicowe C7P
  • 3 przyczepy ewakuacyjne
  • 1 przyczepa z kranem (dźwigiem)
  • 1 przyczepa kuchenna
  • 12 przyczep paliwowych
  • 2 motocykle z koszem
  • 6 działek 37mm (w czołgach)
  • 8 c.k.m.
    • 6 c.k.m. 7,5mm Reibel w czołgach,
    • 2 c.k.m. wz. 14 lub wz. 25 dla załogi zapasowej)
  • 93 kbk z bagnetem
  • 43 pistolety

Kompania techniczno-gospodarcza
Kompania techniczno-gospodarcza

 


  • 1) Korespondencja
  • 2) Według relacji mjr Łuckiego na uzbrojeniu załóg zapasowych były c.k.m. Hotchkiss wz.14. Informację tą należy potraktować z rezerwą - c.k.m. wz.14 był na amunicję francuską 8mm. Mjr Łucki zapewne miał na myśli c.k.m. wz.25, przystosowany do standardowej w WP amunicji 7,92mm. Ciężkie karabiny maszynowe wz.25 można było pozyskać z uzbrojenia skreślonych kompanii czołgów rozpoznawczych.
  • 3) Nazwa sekcji: umowna - wyjaśnienia na stronie kompanii czołgów lekkich.
PRZYPISY
z 243
generate time: 0.232 s, memory: 17.00