ROZDZIAŁ F.
DZIAŁON MOŹDZIERZY.
1. Postanowienia ogólne.
§ 209. Charakterystyka moździerza piechoty 81 mm.
Moździerz 81 mm jest ciężką bronią piechoty, przeznaczoną do szczególnych zadań.
Dzięki stromości toru pocisku pozwala na strzelanie ponad głowami własnych oddziałów oraz dosięganie nieprzyjaciela za ochronami, zabezpieczającymi go przed pociskami broni płasko torowej; stromość toru pozwala zawsze na strzelanie z ukrycia (z poza ochrony).
Jego duża donośność (granatem zwykłym do 3000 m, ciężkim do 1200 m) pozwala bez zmian stanowisk objąć ogniem prawie cały odcinek batalionu i sięgać w głąb ugrupowania nieprzyjacielskiego.
Celność na ogół duża, przy czym błąd spowodowany rozrzutem wyrównuje rozprysk pocisku (promień skutecznego rażenia granatu zwykłego — 25 m, ciężkiego — 50 m). Wstrzeliwanie proste i szybkie, obserwacja pocisku możliwa w całej pełni. Proste, niezłożone sposoby celowania w kierunku i nadawania kątów strzału dają możność szybkiego działania we wszystkich warunkach walki.
Zastosowanie ciężkiego granatu daje możność zniszczenia przeszkód z drutów kolczastych i zburzenia lekkich schronów.
Nieznaczna ilość amunicji przy dużej szybkostrzelności (do 20 strzałów na minutę) wymaga ograniczenia ilości zadań tylko do tych wypadków, gdy inna broń piechoty i artyleria nie może tych zadań wykonać.
Towarzyszenie piechocie we wszystkich działaniach jest w pełni zapewnione ze względu na dużą ruchliwość (łatwość przewożenia i przenoszenia). Duża siła wybuchu pocisku oddziaływa moralnie na przeciwnika, podobnie jak ogień artylerii.
Moździerze są przeznaczone zwłaszcza do następujących zadań:
- do zwalczania nieprzyjacielskich gniazd ciężkich karabinów maszynowych, broni towarzyszącej, dział piechoty za ochronami (fałdy terenowe, przeciwstoki wzgórz, mury domostw), stanowisk w głębokich okopach itp., zarówno wtedy gdy nieprzyjaciel jest w obronie, jak i w natarciu,
- do zwalczania gniazd ogniowych i oporów przeciwnika, także w terenach otwartych, jeżeli dla własnych działań stanowią one poważną przeszkodę, a zadania tego nie może w odpowiednim czasie wykonać inna broń,
- do wykonywania wyrw w przeszkodach (granatami ciężkimi).
W wyjątkowych wypadkach:
- do uzupełnienia w terenie ognia ciężkich karabinów maszynowych i do zamknięcia wyjść z jarów, mostów i innych ciaśnin, przy stwierdzeniu bardzo dużych zgrupowań i stłoczeń nieprzyjacielskich sił żywych,
- do zadymiania, oświetlania i sygnalizowania przy użyciu pocisków specjalnych.
§ 211. Sposób wykonania zadań.
Sposób wykonania zadań zależy przede wszystkim od rodzaju celu oraz ilości rozporządzalnej amunicji.
Należy dążyć do zaskoczenia ogniowego, unikając w miarę możności wstrzeliwania się i zasypując nieprzyjaciela krótkimi a gwałtownymi nawałami ogniowymi.
Przygotowaniem do skutecznego zaskoczenia jest dobre i w porę przeprowadzone rozpoznanie celów i właściwa ocena odległości.
Przy wykonywaniu ognia należy przestrzegać pasów bezpieczeństwa dla własnych oddziałów a podaje go Inst. strzel, cz. IV.
§ 212. Skład obsługi działonu moździerzy.
Obsługa działonu moździerzy składa się z:
- działonowego,
- celowniczego,
- ładowniczego,
- pomocniczego,
- 2 amunicyjnych,
- woźnicy biedki sprzętowej.
Prócz tego dowódca kompanii karabinów maszynowych przydziela zależnie od potrzeb obsługę punktu amunicyjnego z obsługi zapasowej kompanii karabinów maszynowych.
Obowiązki i cechy dowódcze działaniowego są podobne do cech karabinowego określonych w § 12.
Zakres obowiązkow poszczegolnych strzelcow działonu moździerzy jest podobny do strzelcow obsługi ciężkiego karabina maszynowego; podaje go § 13.
Jednakże sposób wykonywania ze względu na inne charakterystyczne cechy broni jest odmienny, a podaje go Inst. strzel, cz. IV.
§ 215. Warunki działania moździerzy.
Działon moździerzy występuje w boju w ramach plutonu broni towarzyszącej lub samodzielnie.
Działon moździerzy w ramach plutonu wykonuje zadania według rozkazu dowódcy plutonu, zwalczając wskazane cele swym ogniem oddzielnie lub wspólnie z drugim działonem.
Działonowy może prowadzić samodzielnie ogień swego moździerza, albo jeżeli ogień prowadzi dowódca plutonu, czuwa nad dokładnym wykonaniem rozkazów ogniowych dowódcy plutonu.
Działon moździerzy z plutonu wydziela się:
- w trudnych warunkach terenowych (brak dogodnej obserwacji),
- gdy zachodzi potrzeba ognia stromotorowego w kilku punktach, a nie można wykonać tych zadań z jednego stanowiska.
Działon ten wypełnia zadanie powierzone mu przez dowódcę plutonu moździerzy (kompanii karabinów maszynowych).
Za dostateczne wyposażenie wydzielonego działonu w amunicję jest odpowiedzialny dowódca plutonu broni towarzyszącej.
Działon wydzielony z plutonu prowadzi walkę na tych samych zasadach co pluton.
Działon przydzielony podlega dowódcy, do którego jest przydzielony, tak samo jak przydzielony ciężki karabin maszynowy (§ 14).
2. Natarcie.
Ruch w ogniu dalekim wykonuje działon według tych samych zasad co pojedynczy ciężki karabin maszynowy (§ 20 - 23), lecz zazwyczaj na wysokości kompanii odwodowej batalionu.
Na podstawie rozkazu otrzymanego od dowódcy plutonu działonowy wydaje obsłudze swój rozkaz jak w § 25.
§ 220. Wybór i zajęcie stanowiska ogniowego.
W natarciu na przeciwnika zorganizowanego działonowy w czasie zajmowania podstawy do natarcia przez oddziały strzeleckie zajmuje w rejonie nakazanym przez dowódcę plutonu stanowisko ogniowe przy takim punkcie obserwacyjnym, który mu pozwoli prowadzić ogień przez dłuższy czas. Niejednokrotnie działonowy będzie musiał zrezygnować z wygodniejszego stanowiska na korzyść zbliżenia go do punktu obserwacyjnego. Często jednak pożądane będzie połączenie telefoniczne oddziału wspieranego z obserwatorem, a wysuniętego obserwatora - z działonem, które może zapewnić dowódca batalionu.
Stanowiska ukryte dają możność dłuższego działania, zapewniając tym samym ciągłość wsparcia, a jednocześnie zmniejszają możliwość zniszczenia moździerza i obsługi.
Jeżeli takich stanowisk nie ma, działonowy nie może ani na chwilę wahać się z zajęciem stanowiska odkrytego. W tym wypadku jednak powinien po wykonaniu zadania natychmiast zmienić stanowisko.
Stanowisko zajmuje skrycie.
Samodzielny działon wspiera natarcie piechoty w myśl zasad podanych w § 242.
Działon w ramach plutonu broni towarzyszącej działa w myśl rozkazu dowódcy plutonu.
Od chwili zajęcia stanowiska ogniowego działonowy prowadzi ogień według zasad Inst. strzel, cz. IV.
Zmianę stanowiska przeprowadza się wówczas, gdy z dotychczasowego stanowiska nie można dalej wykonywać zadania lub zachodzi obawa rażenia własnych oddziałów ze względu na ich niewidoczność itp. albo gdy rozkaz działania dowódcy nakazał zmianę stanowisk w poszczególnych fazach walki.
Następne stanowisko przy zmianie powinno być co najmniej o 300-500 m dalej od poprzedniego; wyjątkowo krotsze przesunięcia mogą uzasadnić szczególnie dogodne warunki na zdobytych punktach obserwacyjnych z dalekim wglądem w przedpole i wnętrze pozycji nieprzyjaciela.
Poza tym działonowy samodzielny może wyjątkowo zmienić stanowisko na krótsze odległości, w razie wykrycia i skutecznego ostrzeliwania go przez nieprzyjaciela.
Dla szybszej zmiany stanowiska należy z góry wyszukać następne stanowisko zapasowe oraz drogi posuwania się do niego.
Zapas amunicyjny powinien być w miejscu możliwie ukrytym, niezbyt daleko od stanowiska ogniowego, z ukrytymi drogami tak do punktu amunicyjnego jak do stanowiska broni.
Jeżeli położenie bojowe nie pozwala na dowiezienie amunicji biedką, uzupełnia się amunicję w myśl § 30.
Działonowy w ramach plutonu broni towarzyszącej utrzymuje łączność wzrokową ze swym dowódcą.
Przy samodzielnym wykonywaniu zadania nawiązuje łączność z oddziałami strzeleckimi przede wszystkim przez obserwację.
Przygotowanie szturmu, walkę wewnątrz pozycji i pościg wykonuje działon moździerzy w myśl postanowień dotyczących plutonu broni towarzyszącej § 244 - 247.
3. Obrona.
W obronie zadania i stanowiska ogniowe działonu moździerzy określa zawsze dowódca plutonu. Przygotowanie zadań obrony przeprowadza działonowy w myśl § 43, 45 — 49 oraz Inst. strzel, cz. IV.
Prowadzenie walki w obronie podaje § 254.
Wycofanie się z walki przeprowadza działonowy na rozkaz dowódcy plutonu w myśl § 57.
Luzowanie działonów odbywa się na zasadach podanych w § 58. Różnica w stosunku do karabinów maszynowych polega na tym, że luzowanie stanowisk ogniowych moździerzy jest łatwiejsze, natomiast więcej uwagi należy poświęcić zapewnieniu dobrej obserwacji i łączności obserwatora z działonowym.
4. Czaty.
Działon moździerzy przydziela się do czaty głównej wyjątkowo, gdy pofałdowanie przedpola (wąwozy, jary) albo wąskie cieśniny dają szczególnie dogodne warunki do wykorzystania ognia moździerzy, a inna broń nie może skutecznie tych zadań wykonać.