WOJSKO POLSKIE - struktury organizacyjne

z 243

Pułk piechoty - Kompania przeciwpancerna. Rekonstrukcja z 1939 w/g wspomnień oficerów

Źródło danych: Tadeusz Kryska-Karski, artykuły drukowane w zeszytach "Piechota".[1]

Rekonstrukcja Kryski-Kraskiego

Etat wg. Tadeusza Kryski-Karskiego umieszczony jest na stronie z trzech powodów:

  • opublikowany w zeszytach „Piechota”, stał się pierwszym dostępnym i powszechnie znanym etatem kompanii ppanc;
  • pionierski charakter pracy tego autora poskutkował tym, że etat był powielany przez wiele lat w licznych publikacjach dotyczących problematyki struktur organizacyjnych WP;
  • etat w świetle dokumentów wyciągniętych z CAW okazał się błędny, co zmusza do przyjęcia niewdzięcznej roli i przeprowadzenia analizy błędów szczegółowych.

Geneza błędów
(hipoteza przedstawiająca najbardziej prawdopodobne przyczyny popełnienia błędów podczas odtwarzania etatu)

Tadeusz Kryska-Karski odtwarzał organizację przedwrześniowego WP przebywając na emigracji.

Swoje ustalenia rozpoczął krótko po wojnie, więc miał tą przewagę, że mógł wypytać licznie jeszcze wtedy żyjących weteranów walk roku 1939. Niestety dostępu do dokumentów, które zostały w kraju nie miał. Jedyny sposób, w jaki mógł zweryfikować wiarygodność danych to porównać relacje świadków. A relacje w wielu wypadkach się potwierdzały. Ogólnie można przyjąć, że T. K-K, otrzymał prawidłowe dane o stanie kompanii typ I pozbawionej plutonu nr IV. Najprawdopodobniej świadkowie opisywali taką kompanię w składzie 4 oficerów i około 120 szeregowych (być może niektórzy wymienili wprost taką liczbę), a obsługę działka określili na 7 ludzi (co jest prawdą; woźnica wchodził w skład działonu, ale działka nie obsługiwał). I tutaj nastąpiła pierwsza pomyłka. K-K wśród tych 7 ludzi wymienił woźnicę. Następnie opisując poczet dowódcy, część weteranów pisała o gońcu, część o ordynansie. Ponieważ kompanie ppanc. były wystawiane przez piechotę, K-K wpisał regulaminowy skład pocztu plutonu piechoty (d-ca, zastępca, pdf. obs., ordynans (będący, według regulaminu, równocześnie gońcem dowódcy plutonu). W rzeczywistości, oprócz ordynansa był drugi goniec.

W efekcie próby doliczenia się poszczególnych funkcyjnych nie mogły dać pozytywnego rezultatu. Okazało się, że w kompanii jest 12 ludzi, których funkcji Karski nie potrafił ustalić. Sześciu funkcyjnych określonych zostało błędnie, jako sanitariusze. Funkcji sześciu pozostałych, autor nie wymienił wcale.

Poniżej przedstawiony jest etat kompani przeciwpancernej zrekonstruowany przez T. Kryskę-Karskiego.

WyszczególnienieRangaKonie, środki przewozowe i sprzętUzbrojenie
1. Dowódca kompanii
 
  • kapitan
  • koń wierzchowy
 
 luzak
  • strzelec
 
  • 1 kbk z bagnetem

2. Poczet dowódcy[2]

 

 

 

 

obserwatorzy
  • 4 szeregowych
 
  • 4 kbk z bagnetem
3 gońców motocyklowych
  • 3 szeregowych
  • 3 motocykle
  • 3 kbk z bagnetem
9 sanitariuszy
  • 9 szeregowych
  • 3 pary noszy
  • 9 bagnetów
obsługa zapasowa
  • kapral
  • st. strzelec
  • 4 strzelców
 
  • 6 kbk z bagnetem
3. Plutony:[3]

 

I-wszy pluton
 dowódca plutonu
  • porucznik/podporucznik
 
  • 1 kbk z bagnetem
zastępca dowódcy plutonu
  • st. podoficer
 
  • 1 pistolet
obserwator
  • szeregowy: obserwator
 
  • 1 kbk z bagnetem
goniec
  • strzelec
 
  • 1 kbk z bagnetem
1-wszy działon[4]
 działonowy
  • podoficer
 
  • 1 pistolet
celowniczy
  • st. strzelec
 
  • 1 kbk z bagnetem
ładowniczy
  • strzelec
 
  • 1 kbk z bagnetem
amunicyjni
  • 3 strzelców
 
  • 3 kbk z bagnetem
działko i woźnica
  • strzelec
  • 2 konie pociągowe taborowe
  • 1 działko ppanc. 37mm
  • 1 kbk z bagnetem
2-gi i 3-ci działon jak 1-wszy[5]
 II-gi i III-ci pluton jak I-wszy
4. Drużyna gospodarcza:[6]
 sierżant - szef
  • st. sierżant
 
  • 1 pistolet
podoficer broni i gazowy
  • podoficer
 
  • 1 kbk z bagnetem
puszkarz
  • podoficer
 
  • 1 kbk z bagnetem
wozy amunicyjne
 5 woźniców
  • 5 strzelców: taboryci
  • 10 koni pociągowych taborowych
  • 5 wozów taborowych
  • 5 kbk z bagnetem
podoficer gospodarczy
  • podoficer
 
  • 1 kbk z bagnetem
krawiec i szewc
  • 2 strzelców
 
  • 2 kbk z bagnetem
kuchnia polowa
 3 kucharzy
  • st. strzelec
  • 2 strzelców
 
  • 3 kbk z bagnetem
jezdny i woźnica
  • 2 strzelców
  • 4 konie pociągowe taborowe
  • kuchnia polowa 4-konna
  • 2 kbk z bagnetem
tabor
 3 woźniców
  • 3 strzelców: taboryci
  • 6 koni pociągowych taborowych
  • 3 wozy taborowe:
    • wóz przykuchenny
    • wóz furażowy
    • wóz bagażowy
  • 3 kbk z bagnetem
obsługa zapasowa
  • 6 szeregowych
 
  • 6 kbk z bagnetem
razem:

w/g rozpisanych etatów: 4 oficerów, 114 szeregowych

w/g podliczeń: 4 oficerów, 120 szeregowych

  

  • 1) Krzysztof Gebhardt, korespondencja.
  • 2) Stan ilościowy się zgadza, natomiast są błędy w rozpisaniu stanowisk: 1) obsługa zapasowa zmieniła się w dodatkowych sanitariuszy, prawdopodobnie dlatego, że załogi zostały zapisane w drużynie gospodarczej, a stan ilościowy pocztu był znany; 2) ordynans osobisty jest opisany jako obserwator; 3) w podliczeniu ogólnym etatu T.K-K podaje liczbę o 3 szeregowych więcej.
  • 3) Brak ordynansa osobistego dowódcy plutonu.
  • 4) Brak jednego amunicyjnego.
  • 5) Dowódca jednego działonu w plutonie - plutonowy, pozostali kaprale.
  • 6) Zamiast rymarza jest krawiec, zamiast jezdnego kuchni polowej jest trzeci kucharz, dodatkowo jest 6-osobowa obsługa zapasowa. W podliczeniu ogólnym etatu T.K-K podaje liczbę o 3 szeregowych więcej.
PRZYPISY
z 243
generate time: 0.283 s, memory: 16.83