WOJSKO POLSKIE - struktury organizacyjne

z 243

Kompania czołgów lekkich wolnobieżnych /"RENAULT"/ - 1938

Dane dostarczył ppłk Krzysztof M.GAJ [1]

rysunki Marek Gabryszuk

W nazewnictwie kompanii panuje pewna swoboda. Etat pokojowy jest określany jako kompania czołgów "R". Etat wojenny to kompania czołgów lekkich wolnobieżnych /"RENAULT"/. Natomiast w wykazach mobilizacyjnych jest mowa o samodzielnej kompanii czołgów lekkich. (za: ppłk Krzysztof M.GAJ)

Etat mobilizacyjny z 1938 roku

WyszczególnienieFunkcja - rangaŚrodki przewozowe i sprzętUzbrojenie
Dowódca kompanii
  
  • dowódca kompanii - kapitan
  • ordynans osobisty - pancerny
  • kierowca - st.pancerny
  • 1 samochód osobowo-terenowy (pojazd typowy PF 508-III Łazik).
  • 2 kbk z bagnetem
Poczet dowódcy
 patrol łączności
  • dowódca patrolu - kapral
  • 3 telefonistów - st.pancerny, 2 pancernych
 
  • 4 kbk z bagnetem

Prawdopodobnie poruszali się pojazdami patrolu motocyklistów.

patrol motocyklistów
  • 3 kierowców - st.pancerny, 2 pancernych
  • 3 motocykle - Sokół 1000 M111
  • 3 kbk z bagnetem
Patrol prawdopodobnie przewoził patrol łączności ze sprzętem
załogi zapasowe (19 osób)
  • sierżant
  • 2 plutonowych
  • 3 kaprali
  • 5 st.pancernych
  • 8 pancernych
 
  • 13 kbk z bagnetem
  • 6 pistoletów

uwagi:

  • załogi przemieszczały się na ciężarówkach sekcji transportowej
  • w czasie akcji bojowej do każdego plutonu czołgów przydzielano kilku (ok. 5) żołnierzy załóg zapasowych, którzy przemieszczali się pieszo za plutonem
  • część załóg zapasowych (ok. 4) mogła być użyta na samochodzie amunicyjnym, jako siła przeładunkowa i eskorta
patrol sanitarny
  • dowódca patrolu - kapral
  • 2 sanitariuszy - 2 pancernych
 
  • 1 pistolet
  • 2 bagnety

uwagi:

  • patrol prawdopodobnie przemieszczał się na ciężarówkach sekcji transportowej
  • w czasie akcji bojowej patrol przemieszczał się pieszo za plutonami czołgów
Drużyna gospodarcza
 sierżant-szef
  • st.sierżant
W dyspozycji sam. ciężarowy Berliet GCB (amunicyjny) wraz z kierowcą z sekcji transportowej plutonu technicznego
  • 1 pistolet
pdf. broni i gaz - rusznikarz
  • plutonowy
  • 1 pistolet
puszkarz
  • kapral
  • 1 pistolet
pdf. gospodarczy
  • sierżant
  • przyczepa kuchenna

W dyspozycji sam. ciężarowy Berliet GCB (gosp.-bagaż.) wraz z kierowcą z sekcji transportowej plutonu technicznego
  • 1 pistolet
kucharze
  • 2 kucharzy - st. pancerny, pancerny
  • 2 kbk z bagnetem

szewc, krawiec

  • szewc - pancerny
  • krawiec - pancerny
  • 2 kbk z bagnetem
Pluton techniczny
 dowództwo plutonu
  
  • dowódca plutonu - kapitan/porucznik
  • zastępca dowódcy plutonu - pdf. sprzętowy - sierżant
  • pdf. materiałów pędnych - plutonowy
  • ordynans osobisty - pancerny
 
  • 1 kbk z bagnetem
  • 2 pistolety

uwaga:

Dowództwo plutonu nie dysponowało przydzielonymi etatowo środkami transportu. Po odliczeniu dwóch ciężarówek przydzielonych do drużyny gospodarczej w dyspozycji plutonu pozostawał motokosz, 5 ciężarówek, samochód warsztatowy i cysterna z paliwem. Te środki transportu oprócz narzędzi warsztatowych (około 260 kg) i części zamiennych (około 2 825 kg) przewoziły żołnierzy plutonu oraz załogi zapasowe i patrol sanitarny. Razem stanowiło to 38 żołnierzy + 8 kierowców

sekcja warsztatowa
 monter-dowódca sekcji
  • sierżant
 
  • 1 pistolet
3 monterów
  • 2 plutonowych, kapral
 
  • 3 pistolety
tokarz metalowy
  • kapral
 
  • 1 pistolet
3 elektromonterów
  • 2 kaprali, st.pancerny
 
  • 3 kbk z bagnetem
ślusarz-spawacz
  • st.pancerny
 
  • 1 kbk z bagnetem
wulkanizator
  • st.pancerny
 
  • 1 kbk z bagnetem
ślusarz
  • st.pancerny
 
  • 1 kbk z bagnetem
kowal
  • st.pancerny
 
  • 1 kbk z bagnetem
kierowca
  • pancerny
  • PF 621L warsztat polowy
  • 1 kbk z bagnetem

uwagi:

Część żołnierzy przemieszczała się pojazdami sekcji transportowej.

Podczas akcji bojowej, każdemu plutonowi towarzyszył pieszo patrol reperacyjny złożony z 2 żołnierzy.

sekcja transportowa
 pdf. transportowy
  • plutonowy
  • Sokół 1000 M111
  • 1 kbk z bagnetem
5 kierowców ciężarówek pod sprzęt techniczny sekcji warsztatowej
  • kapral
  • 4 pancernych
  • 5 ciężarówek Berliet GCB
  • 5 kbk z bagnetem
kierowca cysterny
  • pancerny
  • ciężarówka PF 621L (cysterna lub samochód przystosowany do przewozu beczek z paliwem)
  • 1 kbk z bagnetem
kierowca ciężarówki gospodarczo-bagażowej
  • st. pancerny
  • ciężarówka Berliet GCB
  • 1 kbk z bagnetem
kierowca ciężarówki amunicyjnej
  • st. pancerny
  • ciężarówka Berliet GCB
  • 1 kbk z bagnetem

uwaga:

Na 5 ciężarówkach pod sprzęt techniczny sekcji warsztatowej przewożono zestawy części wymiennych: jeden nr IIIa-1, jeden nr IV-1 i trzy nr IIa-1. Zestawy nr IIa-1 podczas akcji bojowej były zabierane przez patrole reperacyjne i załogi zapasowe podążające za plutonami czołgów

Dodatkowo 3 przyczepy paliwowe

W ugrupowaniu bojowym 2 kierowców z pojazdami było przy drużynie gospodarczej

I-wszy pluton czołgów
 dowódca plutonu
  • dowódca plutonu - porucznik/podporucznik
  • strzelec czołga - kapral
  • kierowca czołga - st.pancerny
  • kierowca motocykla - pancerny
  • ordynans osobisty - pancerny
  • czołg Renault FT-17 z działkiem
  • motocykl Sokół 1000 M111
  • 2 kbk z bagnetem
  • 2 pistolety

uwagi:

W momencie opuszczenia czołgu przez dowódcę plutonu, jego miejsce zajmował strzelec czołga. Powodem opuszczenia czołgu przez dowódcę mogła być np. odprawa w dowództwie kompanii. Dzięki temu czołg zachowywał zdolność bojową.

Podczas działań bojowych, miejsce ordynansa w tyłowej części ugrupowania.

I-wszy półpluton
  • zastępca dowódcy plutonu - sierżant
  • strzelec czołga - kapral
  • 2 kierowców czołgów - st.pancerny, pancerny
  • 2 czołgi
    • Renault FT-17 z działkiem
    • Renault FT-17 z km
  • 4 pistolety
II-gi półpluton
  • dowódcy półplutonu - plutonowy
  • strzelec czołga - kapral
  • 2 kierowców czołgów - st.pancerny, pancerny
  • 2 czołgi
    • Renault FT-17 z działkiem
    • Renault FT-17 z km
  • 4 pistolety
II-gi pluton jaki I-wszy
III-ci pluton jaki I-wszy
razem:

oficerowie: 5

szeregowi: 100

  • st.sierżant
  • 7 sierżantów
  • 10 plutonowych
  • 20 kaprali
  • 25 st.pancernych
  • 37 pancernych
  • PF 508-III,
  • 2 samochody ciężarowe PF 621L (różnych typów),
  • 7 samochodów ciężarowych Berliet GCB,
  • 7 motocykli Sokół 1000 z koszem
  • 3 przyczepy paliwowe
  • kuchnia polowa
  • 15 czołgów Renault FT-17
    • 9 z działkiem
    • 6 z km
  • 48 kbk z bagnetem
  • 50 pistoletów

Samodzielna kompania czołgów wolnobieżnych 1938, etet wojenny
Samodzielna kompania czołgów wolnobieżnych 1938, etet wojenny

Mobilizacja

Do 6 września 1939 roku 2 Batalion Pancerny zmobilizował w pierwszym rzucie mobilizacji powszechnej, z terminem osiągnięcia gotowości bojowej 6 dób, 3 kompanie czołgów lekkich:

  • 111 kompania czołgów lekkich,
  • 112 kompania czołgów lekkich,
  • 113 kompania czołgów lekkich.

  • 1) Ppłk Krzysztof M.GAJ, korespondencja
PRZYPISY
z 243
generate time: 0.259 s, memory: 16.83