Broń pancerna

Podczas pokoju broń pancerna była zgrupowana w 12 batalionach pancernych (stan na rok 1939 - 11 batalionów pancernych i kadra batalionu pancernego) i 2 dywizjonach pociągów pancernych. Były to jednostki administracyjno-szkoleniowe.

Grupy pancerne

Najwyżej w hierarchii było Dowództwo Broni Pancernych. Dowództwo Broni Pancernych Ministerstwa Spraw Wojskowych (D-two Br. Panc. M.S.Wojsk.) było organem pracy I wiceministra spraw wojskowych właściwym w sprawach broni pancernych Wojska Polskiego w okresie II RP. Zostało sformowane 23 września 1930, w miejsce wcześniej istniejącego Szefostwa Broni Pancernej. Dowództwo Broni Pancernych funkcjonowało na prawach departamentu.

Dowództwami wyższego szczebla były dowództwa Grup Pancernych. Stacjonowały one w Warszawie przy ul. Nowowiejskiej. Były organem inspekcyjno-szkoleniowym Dowództwa Broni Pancernych Wojska Polskiego II RP. Powstały 1 maja 1937 w Warszawie. Zadaniem ich dowódców było: inspekcjonowanie wyszkolenia, rozpatrywanie zagadnień organizacyjnych i przygotowania mobilizacyjne podległych oddziałów.
Podporządkowanie oddziałów liniowych dowództwom Grup było następujące:

Oddziały pancerne podległe dowódcy 1. Grupy Pancernej

  • 1 Batalion Pancerny – Poznań
  • 3 Batalion Pancerny – Warszawa
  • 8 Batalion Pancerny – Bydgoszcz
  • 10 Batalion Pancerny – Łódź
  • 1 Pułk Artylerii Najcięższej (podlegał 1 Grupie Pancernej pod względem wyszkolenia motorowego)

Oddziały pancerne podległe dowódcy 2. Grupy Pancernej

  • 2 Batalion Pancerny – Żurawica
  • 5 Batalion Pancerny – Kraków
  • 6 Batalion Pancerny – Lwów
  • 12 Batalion Pancerny – Łuck
  • Kadra 9 Batalionu Pancernego – Lublin
  • 1 Pułk Artylerii Motorowej (podlegał 2 Grupie Pancernej pod względem wyszkolenia motorowego)

Oddziały pancerne podległe dowódcy 3. Grupy Pancernej

  • 4 Batalion Pancerny - Brześć
  • 7 Batalion Pancerny - Grodno
  • 1 Dywizjon Pociągów Pancernych – Legionowo
  • 2 Dywizjon Pociągów Pancernych – Niepołomice

Dowództwu Broni Pancernych prócz wymienionych wyżej dowództw i oddziałów, podlegały: Kierownictwo Zaopatrzenia Broni Pancernych w Warszawie oraz Biuro Badań Technicznych Broni Pancernych (również w Warszawie).

Stopień podległości 11 Batalionu Pancernego *) nie jest obecnie dokładnie wyjaśniony.
Batalion ten wchodził w skład Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych podległego II Wiceministrowi Spraw Wojskowych, a Dowództwo Broni Pancernej podlegało I Wiceministrowi Spraw Wojskowych.

Podczas mobilizacji jednostki te rozwiązano, formując: bataliony czołgów lekkich (liczące po trzy kompanie czołgów lekkich), dywizjony pancerne (każdy ze szwadronem samochodów pancernych i szwadronem czołgów rozpoznawczych), samodzielne kompanie czołgów lekkich (szybkobieżnych), samodzielne kompanie czołgów lekkich (wolnobieżnych), samodzielne kompanie czołgów rozpoznawczych i różne inne oddziały (zakłady) pomocnicze.

  • *) 11 Batalion Pancerny otrzymał swa nazwę jesienią 1937 roku. Jednostka ta powstała jesienią 1930 roku pod nazwą Doświadczalna Grupa Pancerno-Motorowa. W latach 1931-34 wchodziła w skład 3 Pułku Pancernego. Wiosną 1934 roku została przeniesiona do Modlina i włączona w skład Centrum Wyszkolenia Czołgów i Samochodów Pancernych (późniejsze Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych) jako Doświadczalny Batalion Pancerno-Motorowy, potem - Batalion Doświadczalny. W dokumentach stosowano naprzemiennie nazwy: 11. Batalion Pancerny i Batalion Doświadczalny. W planach rozbudowy broni pancernych Baon miał być przeformowany w pułk o nazwie: 11. Pułk Pancerny (Doświadczalny). Miało to nastąpić już w roku budżetowym 1939-40.