Pułk Piechoty - 1939 - Kompania zwiadowców pułku piechoty (Etat nr 10)

Na podstawie etatu z dokumentów z CAW:

  • Organizacja pułku piechoty na stopie wojennej L.Dz3001/org./mob. 8 marca 1936 - Etat nr 1 - Dowództwo pułku". Etat przekazał Kamil Stepan.
  • Z uwzględnieniem poprawki do planu mobilizacyjnego "W2" L.Dz.2700/org.mob.38. Poprawkę przekazał Kamil Stepan.

Charakterystyka etatu

Kompania zwiadowców pojawiła się w strukturze pułku dopiero w organizacji wojennej z 1936 roku. Wcześniej istniał tylko pluton konny. Rozwinięcie pododdziału zwiadu do stanu kompanii wynikało z założenia, by pułk mógł prowadzić rozpoznanie na dwóch osiach.

Z powodu deficytu koni wierzchowych drugim plutonem zwiadowców był pluton kolarzy, którego skład skopiowano z plutonu strzeleckiego, przy czym ilość drużyn zmniejszono do dwóch. 

Pluton konny oparto na organizacji plutonów kawalerii z tą różnicą, że ilość sekcji liniowych rozbudowano do pięciu, a sekcji r.k.m. były aż dwie (w kawalerii liniowej odpowiednio: 3 i 1; w kawalerii dywizyjnej: 4 i 1).

Skąd wynikała ta różnica? Można spekulować. W kawalerii w druga sekcja zawierała funkcyjnych: luzak dowódcy plutonu, sanitariusz, strzelec wyborowy plutonu, podkuwacz-koniowód. Można spodziewać się, że w plutonie konnym zwiadowców również druga sekcja była specjalizowana. Aby nie osłabiać spieszonych drużny sekcja ta stawała się sekcją dowódcy plutony. Porównują z plutonem kawalerii z roku 1922 oraz z plutonem kolarzy nasuwa się wniosek o organizacji dwóch drużyn po spieszeniu.

Prawdopodobnie w szyku trójkowy przedstawiał się następująco:

  • dowódca i zwiadowca gazowy
  • 1 sekcja (plutonowy)
  • 2 sekcja (kapral)
  • 3 sekcja (kapral)
  • 1 sekcja r.k.m. (kapral)
  • 4 sekcja (plutonowy)
  • 5 sekcja (kapral)
  • 2 sekcja r.k.m (kapral)
  • zastępca dowódcy plutonu.

Spieszenie obejmowało:

  • poczet: dowódcę, zwiadowce gazowego oraz trzech żołnierzy z 2 sekcji:
    • strzelca wyborowego plutonu (z dużym prawdopodobieństwem był uzbrojony w kb ppanc. wz 35),
    • sanitariusza,
    • gońca pieszego;
  • 1 drużyna: plutonowy, kapral, 2 st. strzelców, 4 strzelców, obsługa r.k.m ( karabinowy, celowniczy, 2 amunicyjnych) - razem 12 żołnierzy z sekcji 1-wszej, 3-ciej i 1-wszej r.k.m;
  • 2 drużyna: jak wyżej, razem 12 żołnierzy z sekcji 4-tej, 5-tej i 2-giej r.k.m.

Rzut konny po spieszeniu:

  • zastępca dowódcy,
  • luzak dowódcy z wierzchowcem dowódcy i zwiadowcy gazowego,
  • 7 sekcji koniowodów

Kolejną cechą specyficzną jest skład sekcji r.k.m., w której brak jest w niej konia jucznego z trzecim koniowodem (zobacz Kawalerię Dywizyjną). Powody nie są znane. Można spekulować, na taka organizację wpływ miały: oszczędności, drugi r.k.m oraz łatwość uzupełniania amunicji (zwiad pułku działał mniejsze odległości).

1. Dowódca kompanii

etat:

  • Dowódca kompanii - 1 kapitan, 1 pistolet osobisty, 1 szabla osobista, 1 koń wierzchowy
  • Luzak - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem
  • Ordynans - 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem, rower
Dowódca kompanii Luzak Telefonista

2. Poczet dowódcy

etat:

  • Obserwatorzy - 1 kapral, 1 st. strzelec, 2 kbk z bagnetem, 2 rowery
  • Gońcy – 2 strzelców, 2 kbk z bagnetem, szabla 1 koń wierzchowy, 1 rower
  • Telefoniści - 1 st. strzelec, 1 strzelec, 2 kbk z bagnetem, 2 rowery
  • Podoficer sanitarny - 1 kapral, 1 pistolet zastąpiony 1 kbk z bagnetem, 1 rower
Goniec konny Goniec Telefonista Telefonista Podoficer gospodarczy  

uwagi:

  • telefoniści posiadają sprzęt do włączania się do istniejącej linii telefonicznej
3. Pluton konny

etat:

  • Dowódca plutonu - porucznik/podporucznik kawalerii, pistolet osobisty, szabla osobista, koń wierzchowy
  • Zastępca dowódcy plutonu - sierżant, pistolet skarbowy, szabla, koń wierzchowy
  • Zwiadowca gazowy- starszy strzelec, kbk z bagnetem, koń wierzchowy
  • Ordynans osobisty – strzelec, kbk z bagnetem
Dowódca plutonu zastępca dowódcy plutonu zwiadowca gazowy ordynans osobisty
1-wsza sekcja liniowa

etat:

  • Sekcyjny - plutonowy, kbk z bagnetem, szabla, koń wierzchowy
  • 5 strzelców, - st. strzelec, 4 strzelców, 5 kbk z bagnetem, 5 szabel, 5 koni wierzchowych
sekcyjny strzelec strzelec strzelec strzelec strzelec
2-ga sekcja liniowa

etat:

  • Sekcyjny - plutonowy lub kapral, kbk z bagnetem, szabla, koń wierzchowy
  • 5 strzelców, - st. strzelec, 4 strzelców, 5 kbk z bagnetem, 5 szabel, 5 koni wierzchowych
sekcyjny strzelec strzelec strzelec strzelec strzelec

uwagi:

  • w plutonie było 5 sekcji liniowych i 2 sekcje r.k.m.
  • w dwóch sekcjach liniowych dowódcami byli plutonowi, a w trzech sekcjach linowych dowódcami byli kaprale. Etat podaje, że dowócą 1-wszej sekcji jest plutonowy i niewyszczególnia, w której sekcji dowódcą był drugi plutonowy
3-cia sekcja liniowa jak 2-ga
4-ta sekcja liniowa jak 2-ga
5-ta sekcja liniowa jak 2-ga
1-wsza sekcja r.k.m.

etat:

  • Sekcyjny -  1 kapral, 1 kbk z bagnetem, 1 szabla, 1 koń wierzchowy
  • 5 strzelców, - 1 st. strzelec, 4 strzelców, 1 rkm wz. 28, 1 pistolet zastąpiony 1 bagnetem, 4 kbk z bagnetem, 5 szabel, 5 koni wierzchowych
sekcyjny Celowniczy Ładowniczy Pomocniczy Koniowod Koniowod  
2-ga sekcja r.k.m. jak 1-wsza
4. Pluton kolarzy

etat:

  • Dowódca plutonu - porucznik/podporucznik kawalerii, pistolet osobisty, rower
  • Zastępca dowódcy plutonu - 1 sierżant, 1 pistolet skarbowy zastąpiony 1 kbk z bagnetem, 1 rower
  • Zwiadowca gazowy- 1 starszy strzelec, 1 kbk z bagnetem, 1 rower
  • Ordynans osobisty – 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem, 1 rower
Dowódca plutonu zastępca dowódcy plutonu zwiadowca gazowy ordynans osobisty
1-wsza drużyna

etat:

  • Dowódca drużyny - 1 plutonowy, 1 kbk z bagnetem,
  • Zastępca dowódcy drużyny - 1 kapral, 1 kbk z bagnetem,
  • Strzelcy - 2 st. strzelców, 11 strzelców, 13 kbk  z bagnetem,
  • Obsługa r.k.m. - 1 st. strzelec, 3 strzelców, 1 r.k.m. wz.28, 1 bagnet, 3 kbk z bagnetem
drużynowy Celowniczy          
st. strzelec st. strzelec strzelec strzelec strzelec strzelec strzelec
strzelec strzelec strzelec strzelec strzelec strzelec  
karabinowy r.k.m. amunicyjny amunicyjny      
2-ga drużyna jak 1-wsza
5. Drużyna gospodarcza

etat:

  • Sierżant-szef – 1 st. sierżant, 1 pistolet zastąpiony 1 kbk z bagnetem, 1 rower
  • Podoficer broni i gazowy – 1 plutonowy, 1 kbk z bagnetem, 1 rower
  • Podoficer gospodarczy – 1 plutonowy, 1 kbk z bagnetem
  • Mechanik rowerowy – 1 kapral, 1 kbk z bagnetem, 1 rower
  • 2 kucharzy – 1 st. strzelec, 1 strzelec, 2 kbk z bagnetem

tabor:

  • 1 woźnica – 1 strzelec, 1 kbk z bagnetem, 2 konie pociągowe-taborowe, 1 kuchnia polowa z zaprzęgiem parokonnym
  • 4 woźniców – 4 strzelców, 4 kbk z bagnetem, 8 koni taborowych pociągowych, 4 wozy taborowe parokonne, w tym:
    • przykuchenny
    • kancelaryjno-bagażowy
    • furażowy (drabiniasty)
    • amunicyjny
Wachmistrz-szef Podoficer broni i gazowy Podoficer gospodarczy Podoficer sprzętowy-mechanik rowerowy kucharz kucharz
wóz przykuchenny wóz furażowy wóz amunicyjny
Razem kompania zwiadowców
Stan osobowy:
oficerów: 3 (1 kapitan, 2 por./ppor.)
podoficerów: 19 (1 st. sierżant, 2 sierżantów, 6 plutonowych, 10 kaprali)
szeregowców: 87 (18 st. strzelców, 69 strzelców *)
razem: 109

*) w tym co najmniej 2 szewców
Uzbrojenie:
  etatowe* poprawione według tabeli należności **
zamiana po zmianie
r.k.m 4 - 4
karabinki z bagnetem 98 +4 102
pistolety skarbowe 6 -6 0
bagnety 2 +2 4
szable 45 - 45

*) broń osobista oficerów nie figurowała w etacie i ewidencji kompanii

**) tabela należności materiału uzbrojenia korygowała stan broni z zestawienia etatów; oddziały uzbrajano zgodnie z tabelami a zapas amunicji naliczano zgodnie z ilością broni w tabeli.
Wyposażenie:

52 rowery

1 kuchnia polowa parokonna,

4 wozy taborowe parokonne
Konie:

47 koni wierzchowych,
10 koni pociągowych taborowych
(razem 57)

W razie zamiany wozów parokonnych na jednokonne, należy przyjąć je w podwójnej ilości, a etat zwiększyć o 4 strzelców-woźniców i 4 kbk z bagnetem.